Auschwitz-konsentrasiekamp

Auschwitz-Birkenau Nazi-Duitse konsentrasie- en uitwissingskamp (1940–1945)*
Unesco-wêrelderfenisterrein
Ingang na Auschwitz-Birkenau.
Auschwitz-konsentrasiekamp Posisie van Auschwitz-Birkenau in Pole
Koördinate: 50°02′20″N 19°10′30″O / 50.03889°N 19.17500°O / 50.03889; 19.17500
Lande	Pole
Tipe	Kultureel
Kriteria	vi
Verwysings	31
Streek†	Europa
Inskripsiegeskiedenis
Inskripsie	1979  (3de Sessie)
* Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn. † Streek soos deur Unesco geklassifiseer.

Die Auschwitz-konsentrasiekamp was 'n netwerk van konsentrasie- en uitwissingskampe wat tydens die Tweede Wêreldoorlog deur Nazi-Duitsland opgerig en bedryf is. Hierdie kampe is naby die Poolse stad Auschwitz (Pools: Oświęcim) geleë. Dit het bestaan uit Auschwitz I (die basiskamp), Auschwitz II-Birkenau ('n uitwissingskamp), Auschwitz III-Monowitz ('n werkskamp) asook 'n aantal subkampe. Meer as 'n miljoen mense, hoofsaaklik Jode, het in die kampe gesterf.^[1]

Ongeveer 1,3 miljoen mense is vanaf Mei 1940 na hierdie kampe gedeporteer.^[2] In September 1941 is die eerste prisoniers geëkstermineer. Auschwitz II-Birkenau het een van die belangrikste kampe vir die Nazi's se "Finale Oplossing vir die Joodse Vraagstuk" geword. Van vroeg 1942 tot die einde van 1944 het treine Jode van dwarsoor die Duits-besette Europa na die kamp se gaskamers aangery, waar hulle die plaagdoder Zyklon B toegedien is.

Ten minste 1,1 miljoen gevangenes het in Auschwitz omgekom, ongeveer 90 persent van hulle was Jode. Ongeveer 1 uit 6 Jode wat tydens die Sjoa ("Holocaust") omgekom het het hier gesterf.^[3][4] Van die ander groepe wat na Auschwitz gedeporteer is sluit in: 150 000 Pole, 23 000 Roma en Sinti, 15 000 Sowjet-krygsgevangenes, 400 Jehovah se Getuies, en duisende van ander nasionaliteite. Lewensomstandighede was wreed en baie van die wat nie in die gaskamers gesterf het nie is weens honger, dwangarbeid, aansteeklike siektes, individuele teregstellings en mediese eksperimente oorlede.

Omtrent 700 prisoniers het van die verskillende Auschwitz-kampe probeer ontsnap, waarvan ongeveer 300 suksesvol was. Die wagte het die families van die ontsnaptes gevange geneem. Hulle is aan prisoniers vertoon om te keer dat hulle ook ontsnap.

Hierdie kampe is deur die Schutzstaffel onder die direkte bevel van Heinrich Himmler bedryf. Rudolf Höss was tot die somer van 1943 die bevelvoerder. Na hom het Arthur Liebehenschel en later Richard Baer bevel oor die kampe oorgeneem. Johanna Langefeld, Maria Mandel en Elisabeth Volkenrath was in bevel van die vroulike prisoniers. Na afloop van die Tweede Wêreldoorlog beskryf Höss hierdie kampe in sy outobiografie. Hy ontvang die doodstraf en word voor Auschwitz I se krematorium gehang.

Die naam Auschwitz het later simbolies geword vir al die doodskampe wat die Nazi's voor en tydens die Tweede Wêreldoorlog reg oor Europa bedryf het. Miljoene mense, merendeels Jode, maar ook politieke gevangenis en persone van ander etniese minderheidsgroepe het in hierdie kampe omgekom.

1. ↑ HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
2. ↑ Auschwitz: The Nazis & The Final Solution, aflewering 6, BBC, 2005
3. ↑ Rees, Laurence (2005). Auschwitz: A New History. New York: Public Affairs. ISBN 1-58648-303-X
4. ↑ Snyder, Timothy (2010). Bloodlands: Europe Between Hitler and Stalin. New York: Basic Books. ISBN 978-0-465-00239-9