Calixarenen zijn chemische verbindingen waarvan de driedimensionale structuur gelijkt op die van een kelk (calix in het Latijn). Het zijn macrocyclische verbindingen of cyclische oligomeren, gevormd door de condensatie van formaldehyde met para-gesubstitueerde fenolen. Meestal is dit 4-tert-butylfenol met als de para-substituent een tert-butylgroep. Het aantal fenolgroepen in een calixareen kan variëren van vier tot twintig, maar die met vier, zes of acht fenolgroepen zijn de meest gangbare. Het aantal fenolgroepen kan in de naam aangegeven worden: calix[n]areen. De term calixareen werd in 1975 door C. David Gutsche voorgesteld.