Chalandamarz

	«Chalandamarz, chaland'avrigl laschai las vachas our d'uigl, cha l'erba crescha e la naiv svanescha.»

	«Prim de Mars, prim d’avril, lassee i vach fö di stàl, che l’erba la cressa e che la niif la svanéssa.»

La Chalandamarz, una festa di scular, la vegn di temp assee passaa quand ch’i Ruman eren i cunquistadur de la Rezia (el nom el vegn dal latin Kalendæ Martii), e l’eva el prim dí de l’ann. La resun de chela vegia üsansa chi l’è quel de scascià via l’inverna. Chela tradissiun chi l’è festegiada in de l’intrega Engadina, però la difariss de paes in paes.

A Sent, dopu che i scular püssee grand hann visedaa in de la matina de bon ura i frassiun de Crusch (Crus) e Sur En (Sü l’Inn), la scumencia la prucessiun in del paes. Tücc i scular sfiren per el paes cunt campanej, campan e campanasc de vaca e canten cansun de primavera. El cor di scular el vegn deregiüü di völt de la tusa pü granda e di völt del bagaj pü grand.

El cumpet di bagaj püssee grand l’è quel de vestiss de casee e pastur e urganizzà e cuntrulà la prucessiun. I sifuj ghe dann l’ütoridaa che ghe vör! Arent a lur gh’è un para de tusann vestíd in del custüm tradissiunal engadines. Ij olter scular gh’hann in man campan u früstít e in cuu a la prucessiun gh’è i scular de la prima class, vestii de gnom.

Pö, in del pomezzdí, gh’è 'l bàl per i püssee piscinít e la sira gh’è quel per i bagaj püssee grand.^[1]

In Lumbardia (suratüt in Valtulina e in Valciavena), a gh'è una tradissiun cumpagna, fada semper el prim de mars e che la gh'ha el nom de Ciamà l'erba.

In del cumün de Vila de Ciavena l'è ciamaa calendamàarz.^[2]

1. ↑ http://www.sent-online.ch/uesanzas/chalandamarz/index.html.
2. ↑ Giovanni Giorgetti, Stefano Chiggi, Vocabolario del dialetto di Villa di Chiavenna, Sondri, IDEVV, 2010.