| |||||
Nasionale leuse: Por la Razón o la Fuerza[1] (Spaans vir: "Deur reg of mag") | |||||
Volkslied: Himno nacional de Chile | |||||
Hoofstad | Santiago de Chilea | ||||
Grootste stad | Santiago de Chile | ||||
Amptelike tale | Spaans (de facto) | ||||
Regering | Unitêre presidensiële grondwetlike republiek Gabriel Boric | ||||
Onafhanklikheid • Eerste Regering
• Verklaar • Erken • Huidige grondwet |
van Spanje 18 September 1810 12 Februarie 1818 24 April 1844 11 September 1980c | ||||
Oppervlakte - Totaal - Water (%) |
756 096,3b[2] km2 (38ste) 291 930,4 myl2 2,1 (2015)[3] | ||||
Bevolking - 2016-skatting - 2017-sensus - Digtheid |
17 909 754[4] (64ste) 17 574 003[5] 24 / km2 (198ste) 62,2 / myl2 | ||||
BBP (KKP) - Totaal - Per capita |
2022-skatting | ||||
BBP (nominaal) - Totaal - Per capita |
2022-skatting | ||||
MOI (2019) | 0,851[7] (43ste) – baie hoog | ||||
Gini (2017) | 44,4[8] – hoog | ||||
Geldeenheid | Peso (CLP )
| ||||
Tydsone - Somertyd |
CLT/EAST (UTC-3 en -5) nie toegepas nie (UTC-3 en -5) | ||||
Internet-TLD | .cl | ||||
Skakelkode | +56 | ||||
a. Die wetgewende gesag is in Valparaíso gesetel. b. Insluitende Paaseiland en Salas y Goméz-eiland; uitsluitende die 1 265 853,7 km² (488 748,8 myl²) van die geëiste gebied Antártica Chilena. c. Die grondwet is in 1989 en 2005 gewysig. |
Chili (Spaans: Chile, [ˈtʃile], ), amptelik die Republiek Chili (República de Chile, [reˈpuβlika ðe ˈtʃile], ), is ’n unitêre presidensiële grondwetlike republiek geleë aan die suidwestelike kus van Suid-Amerika. Chili is lank en smal en strek in ’n noord-suidrigting oor ’n afstand van sowat 4 300 kilometer, terwyl dit op sy breedste in ’n oos-wesrigting maksimaal 400 kilometer van die weskus tot by die grens met Argentinië strek. Dié land behels verskillende klimaatsones wat van tropiese woestyne in die noorde tot by die koel gematigde en subpolêre woudsones van Suid-Chili strek. Dit het lae berge langs die kus, ’n vrugbare vallei, en die Andesgebergte in die ooste.[9]
Chili word in die weste deur die Stille Oseaan, in die noorde deur Peru, in die noordooste deur Bolivië, in die ooste deur Argentinië en in die suide deur die Suidelike Oseaan begrens. Die Straat van Magellaan, wat volledig onder Chili se beheer val, bied dié land ook toegang tot die Atlantiese Oseaan in die ooste. Naas sy vastelandgebiede maak ook die Paaseiland (of Rapa Nui) in die Stille Oseaan, die eiland Salas y Goméz, die Juan-Fernández-eilandgroep met Robinson-Crusoe-eiland, die Desventuradas-eilande en die eilandgroepe van Ildefonso en Diego-Ramirez in die suide deel uit van Chileense grondgebied. Dié land maak daarnaas ook aanspraak op ’n gebied in Antarktika (Antártica Chilena) met ’n oppervlakte van sowat 1,266 miljoen vierkante kilometer rondom die Antarktiese Skiereiland.
Danksy die ekonomiese beleid en vryemarkhervormings van Augusto Pinochet se demokratiese opvolgers het Chili tot een van die welvarendste lande in Latyns-Amerika en mees stabiele nasies in Suid-Amerika ontwikkel.[10] Volgens die Verenigde Nasies se Menslike ontwikkelingsindeks (MOI) is Chili tans dié land met die hoogste lewensgehalte in Latyns-Amerika. Chili is een van die belangrikste koperprodusente ter wêreld, ’n beduidende uitvoerder van wyn en ook een van Suid-Afrika se grootste mededingers op die internasionale vrugtemark.