Fidelio

Mae yna wybodaeth gwerthfawr yn yr erthygl hon, diolch am eich cyfraniad! Ond i gyrraedd safon arferol, derbyniol Wicipedia, gellir mynd yr ail gam. Os na chaiff yr erthygl ei gwella'n ddigonol ymhen wythnos neu ddwy wedi 25 Tachwedd 2024, fe all gael ei dileu. Os caiff yr erthygl ei gwella'n sylweddol, wedyn mae croeso i chi dynnu'r neges hon oddi ar y dudalen. Ceir rhestr o erthyglau sydd angen eu gwella yma. Sut mae ei gwella? Dyma restr o hanfodion pob erthygl; beth am dreulio ychydig o amser yn mynd drwy'r cyngor hwn? Gweler hefyd ein canllawiau Arddull ac Amlygrwydd.

Fidelio

Enghraifft o'r canlynol	gwaith drama-gerdd
Label brodorol	Fidelio
Iaith	Almaeneg
Dyddiad cyhoeddi	19 g
Dechrau/Sefydlu	1804
Genre	singspiel, opera, rescue opera
Cymeriadau	Second prisoner, Florestan, Jaquino, Rocco, Don Pizarro, Marzelline, Leonore, Don Fernando, First prisoner
Libretydd	Joseph Sonnleithner, Georg Friedrich Treitschke
Lleoliad y perff. 1af	Theater an der Wien
Dyddiad y perff. 1af	20 Tachwedd 1805
Statws hawlfraint	parth cyhoeddus
Enw brodorol	Fidelio
Lleoliad y gwaith	Sbaen, Sevilla
Hyd	4 awr
Cyfansoddwr	Ludwig van Beethoven
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae Fidelio (yn wreiddiol, Leonore, oder Der Triumph der ehelichen Liebe (Leonore, neu Fuddugoliaeth Cariad Priodasol), Op. 72, yw unig opera Ludwig van Beethoven.^[1] Cafodd y libreto Almaeneg ei baratoi yn wreiddiol gan Joseph Sonnleithner o'r Ffrangeg gan Jean-Nicolas Bouilly. Bu'r perfformiad cyntaf ar 20 Tachwedd 1805 yn Theater an der Wien yn Vienna. Y flwyddyn yn olynol, fe wnaeth Stephan von Breuning rhoi cymorth i gwtogi'r gwaith o dair act i ddwy. Ar ôl rhagor o waith ar a libreto gan Georg Friedrich Treischke, cafwyd perfformiad cyntaf o'r fersiwn terfynol yn y Käartnertortheater ar 23 Mai 1814. Yn ôl y draddodiad, adnabyddir y ddau fersiwn cyntaf fel Leonore.

Mae'r libreto, gydag ychydig o ddeialog llafar, yn adrodd stori Leonore: gwarchodwr carchar o'r enw 'Fidelio' sy'n achub ei ŵr Florestan o farwolaeth mewn carchar gwleidyddol. Mae'r gwaith yn debygol o waith oeuvre 'cyfnod canolig' Beethoven, gan ffocysu ar themau o aberthiad, arwriaeth a buddugoliaeth dros ddrwg. Roedd hwn yn ganmoliaethus gyda symudiadau gwleidyddol yn Ewrop y cyfnod, gyda brwydr dros rhyddid mewn nifer o wledydd, yn enwedig chwyldro Ffrainc a gorchfygiad Napoleon Bonaparte yn ystod troad y pedweredd ar bymtheg ganrif. Mae agweddau nodweddiadol yr opera yn cynnwys 'Corws y Carcharorion' (O welche Lust - 'Am lawenydd'), cerdd i ryddid sy'n cael ei chanu gan gorws o garcharorion glweidyddol. Yn ogystal â hwn mae gweledigaeth Florestan o'i wraig Leonore yn dod fel angel i'w achub, a'r olygfa lle mae Leonore yn achub Florestan. Mae'r olygfa derfynol yn dathlu dewrder Leonore gyda chyfraniadau unawdwyr a'r corws bob yn ail.

1. ↑ Johnson, Douglas (1998). "Fidelio". In Stanley Sadie (ed.). The New Grove Dictionary of Opera. Vol. 2. London: Macmillan, t.182.