Gramo

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Lo gramo (d'o francés gramme y iste d'o latín gramma, que yera lo peso de dos obolos^[1]) ye una unidat de masa en o sistema metrico.

Definiu orichinalment en 1795 como lo peso absoluto d'un volumen d'augua pura igual a lo cubo d'a centena parti d'un metro (1 cm³), y a la temperatura de fusión d'o chelo,^[2] a temperatura definitoria (~0 °C) se cambió posteriorment a 4 °C, a temperatura de maxima densidat de l'augua.

Manimenos, en zaguerías d'o sieglo XIX, habió un esforzo per convertir l'unidat base en o kilogramo y lo gramo en una unidat derivada. En 1960, o nuevo Sistema Internacional d'Unidaz definió un gramo como una milesima de kilogramo (ye decir, un gramo ye 1×10–3 kg). Lo kilogramo, a partir de 2019, lo define a Oficina Internacional de Pesos y Mesuras a partir d'a valor numerica fixa d'a constant de Planck (h), que ye 6,62607015×10–34 kg⋅m²⋅s⁻¹.^[3]

1. ↑ (en) gramma en Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary
2. ↑ (fr) Décret relatif aux poids et aux mesures
3. ↑ (en) Draft Resolution A "On the revision of the International System of units (SI)" (PDF)