Hasang

An hasang sarong organong respiratoryo makukua sa mga pantubig na mga organismo na nahigop nin oksihenong natunaw sa tubig asin napaolsit nin carbon dioxide. An hasang nin ibang mga species arog kan umang nakapatood na an saindang paghangos pwede sa ibabaw kan daga basta namamasa' pa. An mikrospikong estruktura kan hasang saro nang mahiwas na kalakbangan para sa eksternal na kapalibutan.^[1][2]

Dakul man na mga mikrospikong mga pandagat na hayop nasaromsom nin hustong oksiheno paagi kan entero nindang kahawakan kaya nakakahangos nin husto maski mayong hasang. Alagad, an mas kumplikadong mga pantubig na mga organismo kaipuhan an mga hasang.

An mga hasang binibilog nin mga pinong-pinong awat nin tisyu, nagsasaranga o mga bungot-bungot na mga rulukot na tablang ibabaw ngane magdugang an kaibabawan niyang panghigop oksiheno. Kaipuhan nanggad an halakbang na kaibabawan orog na ta mas dikit an tunaw na oksiheno sa tubig kumpara sa ayre. An sarong kubikong metro nin ayre igwang 250ng gramo nin oksehino sa tamang kundisyon nin temperatura asin presyon. An konsentrasyon nin oksiheno sa tubig mas hababa sa ayre asin nagtutunaw mas luhay-luhay. Sa ta'bang na tubig an tunaw na oksiheno mga 8 cm³/L kumpara sa ayre ta ini 210 cm³/L.^[3] An tubig daa mas dusok 777 na beses kisa sa ayre asin 100 beses na mas malamulot.^[3] An oksiheno may ratang diffusion sa ayre 10,000 na beses kisa sa tubig.^[3] An paggamit nin baga' na iyong nahale sa oksiheno na bako man eficienteng husto na makasostener nin buhay, ^[3] an pagribayan nin gas sige-sige sana asin an sarong direksyon paglaog kan tubig iyo an napugol na dai magkilpi' an hasang na iyo an nangyayari kun an sira hinale sa tubig.."^[3][4]

An mga awat-awat asin mga lukot-lukot o tipig kan hasang naglalaman nin dugo o coelomic fluid, na kun saen nagriribayan an mga gas lagbas sa mahimpison na mga lanob kaini. An dugo dinadara an oksiheno sa iba-ibang parte kan hawak. An carbon dioxide man naagi haleng dugo lagbas sa manipis na tisyu kan hasang pasiring sa tubig. An mga hasang o garo-hasang na mga organo, nalulugar sa iba-ibang parte kan hawak, nakukua sa mga manlaen-laen na grupo nin mga pantubig na hayop, kabali na diyan an mga mollusk, mga crustacean, insekto, sira asin mga amphibian.^[5]

1. ↑ https://www.britannica.com/science/gill-respiratory-system Kinua 8-10-16
2. ↑ http://www.thefreedictionary.com/gills Kinua 8-10-16
3. ↑ ^{3.0 3.1 3.2 3.3 3.4} M. b. v. Roberts; Michael Reiss; Grace Monger (2000). Advanced Biology. London, UK: Nelson. pp. 164–165. 
4. ↑ http://www.todayifoundout.com/index.php/2011/09/how-fish-gills-work/ Kinua 8-10-2016
5. ↑ http://www.todayifoundout.com/index.php/2011/09/how-fish-gills-work/ Kinua 8-10-2016