Kooperatiba

An sarong kooperatiba (bisto man na co-op o koop) iyo an "sarong awtonomong kasararoan nin mga tawo na nagkasararo sa pagsimbag sa saindang komun na mga pangangaipo sa ekonomiya, sosyal asin kultural asin kamawotan sa paagi kan sarong kaayonan na sadiri asin demokratikong kontroladong negosyo.^[1] An mga kooperatiba demokratikong kontrolado kan saindang mga myembro, na an lambang sarong myembro igwa nin sarong boto sa pag-elihir sa saindang Board of directors. An mga kooperatiba posibleng kabali an mga minasunod:

• Mga negosyong sadiri asin minamanehar kan mga tawong nagkokonsumo kan saindang mga paninda asin/o mga serbisyo (sarong kooperatibang konsumidor).
• An mga negosyo kun saen an mga nagproprodusir tiponan kan saindang obra para sa saindang komun na pakinabang (sarong producer na kooperatiba)
• Nagkokooperar an mga organisasyon kan mga tawo na nagtatrabaho duman (sarong kooperatibang trabahador).
• Mga negosyo kun sain ilinalaog kan mga miyembro an saindang kapangyarihan sa pagbakal (sarong kooperatibang nagbabakal)
• An multi-stakeholder o mestisong mga kooperatiba na naghihiras nin pagsasadiri sa tahaw kan iba-ibang mga grupo nin stakeholders. Halimbawa, an pag'ataman na kooperatiba kun saen an pagsasadiri pag'iriba kan mga nag'aataman sagkod mga nag'aako. An mga stakeholders pwede man kaiba an mga non-profit o investors.
• ikaduwa asin ikatolong tier na kooperatiba na an mga miyembro iyo an iba pang mga kooperatiba
• Nagkokooperar sa plataporma na naggagamit nin sarong nakikikooperar na kagsadiri asin namamahalang website, mobile app o protocol tanganing magin pasil an pagpabakal nin mga produkto asin serbisyo.

An pagsaligsig na ipinublikar kan Institusyon nin Pagmasid sa Kinaban na kan 2012 mga sarong bilyon katawo sa 96 na nasyon an nagin miembro nin haros sarong kooperatiba. An pagpasar kan pinakadakulang tulong gatos na kooperatiba sa kinaban uminabot sa $2.2 trilyon.

An mga negosyong kooperatiba tipikong mas mabunga asin nakakabuhay liwat sa ekonomiya kisa sa dakol na iba pang klase nin negosyo, na doble an kabilangan nin mga kaapil (80%) na nakaligtas sa saindang enot na limang taon kun ikokomparar sa iba pang modelo nin negosyo (41%) segun sa impormasyon hale sa United Kingdom. An pinakadakulang trabahador na kagsadiri nin kooperatiba sa kinaban, an Mondragon Corporation (na pinundar kan pading Katoliko na si José María Arizona), dagos-dagos na nagpupunsionar poon pa kan 1956.

An mga kooperatiba parateng may sosyal na mga katoyohan, na katuyohan nindang magibo sa paagi kan paggamit nin kadakol na ganansya sa negosyo pabalik sa saindang komunidad. Bilang halimbawa kaini, kan 2013, an retail co-operatives sa UK nag'ani nin 6.9% kan saindang mga pre-tax na ganansya sa mga komunidad na kun saen sinda nagtratrabaho kumpara sa 2.4% para sa ibang karibal na mga supermarket.

Poon 2002, an mga kooperatiba napalaen sa Internet sa paagi kan paggamit nin .coop domain. Kan 2014, an International Co-operative Alliance (ICA) pinagbisto an Cooperative Marque, na boot sabihon ICA cooperatives asin WOCCU credit union pwedeng mabisto man sa paagi kan sarong coop label na ethical consumerism.

1. ↑ Statement on the Cooperative Identity. Archived 27 November 2020 at the Wayback Machine. International Cooperative Alliance.