| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Algemeen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Naam, simbool, getal | lood, Pb, 82 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Chemiese reeks | Hoofgroepmetale | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Groep, periode, blok | 14, 6, p | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Voorkoms | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atoommassa | 207.2 (7) g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronkonfigurasie | [Kr] 4f14 5d10 6s2 6p2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektrone per skil | 2, 8, 18, 32, 18, 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fisiese eienskappe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Toestand | vastestof | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Digtheid (naby k.t.) | (wit) 11,34 g/cm³ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Digtheid (naby k.t.) | (grys) g/cm³ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vloeistof digtheid teen s.p. | 10,66 g/cm³ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Smeltpunt | 600,61 K (327,46 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kookpunt | 2022 K (1749 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Smeltingswarmte | (wit) 4,77 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Verdampingswarmte | (wit) 179,5 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Warmtekapasiteit | (25 °C) (wit) 26,650 J/(mol·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atoomeienskappe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kristalstruktuur | kubies vlakgesentreerd | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ruimtegroep | Fm3m nommer: 225 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Strukturbericht-kode | A1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oksidasietoestande | 4, 2 (amfoteriese oksied) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegatiwiteit | 2,33 (Skaal van Pauling) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ionisasie-energieë | 1ste: 715,6 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2de: 1450,5 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3de: 3081,5 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atoomradius | pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atoomradius (ber.) | 175 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kovalente radius | 146±5 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Van der Waals-radius | 202 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Diverse | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Magnetiese rangskikking | geen data | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektriese weerstand | (0 °C) 208 nΩ·m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Termiese geleidingsvermoë | (300 K) 35,3 W/(m·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Termiese uitsetting | (25 °C) 28,9 µm/(m·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Spoed van klank (dun staaf) | (k.t.) (gerol) m/s | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Young se modulus | 16 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Skuifmodulus | 5,6 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Massamodulus | 46 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Poissonverhouding | 0,44 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mohs se hardheid | 1,5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Brinell hardheid | 38,3 MPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CAS-registernommer | 7439-92-1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vernaamste isotope | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portaal Chemie |
Lood (Pb, afkorting vir die Latyn "plumbum", vanaf "plumbus") is 'n digte, sagte en hoogs smeebare metaal en het 'n blou-wit kleur. Dit het 'n atoomgetal van 82 en 'n massagetal van 207,2. Lood is ook giftig. Lood is in groep 14 en in periode 6 van die periodieke tabel.
Lood se smeltpunt is by 600,61K (327,46°C) en die kookpunt is 2 022 K (1 749 °C). Die digtheid is 11,34 g·cm3 op 293K (20 °C). Lood se hittekapasiteit is 26.650 J·mol−1·K−1 (25 °C). Lood is een van die oudste metale wat aan die mens bekend is.
Dit is vandag nog een van die metale wat die meeste gebruik word. Lood se nut word verklaar deur sy eienskappe, waarvan die belangrikstes die sagtheid, lae smeltpunt, groot digtheid en korrosiebestandheid is. Die belangrikste looderts is galeniet (PbS), wat meestal vermeng met ander waardevolle ertse aangetref word. Lood se groot nadeel is dat die metaal en sy verbindings giftig is.
Dit is gevaarlik om lood te smelt of in ʼn swak geventileerde lokaal daarmee te soldeer, omdat die lood- en loodoksieddampe ingeasem kan word. Dit kan lei tot metaaldampkoors, 'n gevaarlike en akute vergiftiging, omdat sowel loodmetaal as loodverbindings swak oplosbaar is in water en moeilik deur die dermkanaal opgeneem sal word.
Voortdurende kontak met lood veroorsaak egter dat die konsentrasie van die metaal in die liggaam opbou, totdat dit 'n moeilik herkenbare, chroniese vergiftiging tot gevolg het. Loodvergiftiging kan met penisillamien behandel word. Tot aan die begin van die 20e eeu was chroniese loodvergiftiging die algemeenste beroepsiekte.
Streng voorkomingsmaatreëls gedurende die bewerking van lood het tot gevolg dat die siekte vandag baie selde voorkom. 'n Nuwe bedreiging het egter ontstaan. Lood is 'n toevoeging tot petrol, en omgewingsbesoedeling deur loodsoute wat van die uitlaatgasse van motors afkomstig is, het 'n faktor geword waarmee rekening gehou moet word.