Miniaturisering

Dit artikel gaat over het kleiner maken van apparaten e.d. Voor het maken van schaalmodellen, zie Schaalmodel.

Onder miniaturisering wordt in de techniek verstaan een proces waarbij structuren worden verkleind met behoud van hun functionaliteit en eventueel ook hun vorm. Het gaat daarbij om het verkleinen van onderdelen van technische apparaten, en uiteindelijk van die apparaten zelf. Sinds de jaren 1980 zijn veel technische en natuurwetenschappelijke ontwikkelingen hierop gericht. De belangrijkste stimulansen hierbij zijn enerzijds de vraag naar meer mogelijkheden en hogere snelheden, en anderzijds verkleining van het gewicht en de afmetingen alsmede van het energieverbruik.

In de micro-elektronica heeft deze trend geleid tot de wet van Moore, volgens welke bij de chipfabricage het aantal transistors op een chip zich elke twee jaar verdubbelt. Daardoor nemen enerzijds de complexiteit van de componenten en hun ontwikkelingskosten toe, en anderzijds ook de prestaties en de snelheid (klokfrequentie). Om een toename van de storingen bij onder meer de signaaloverdracht te vermijden, is een voortdurende toename van knowhow noodzakelijk. Daarom worden de betreffende technologieën als speerpunttechnologieën beschouwd en worden zij in veel landen door de overheid bevorderd.

De miniaturisering is vooral voortgekomen uit de vraag naar verfijning van de productiemethoden in de elektrotechniek, de elektronica en de fijnmechanica, en later ook van de optica.