Muqam

Muqam, (Arapça: مقام‎; çoğul maqāmāt; مقامات veya maqams; Azerice: muğam; Türkçe: makam) Uygur Türkçesinde "muqam" olarak söylenen "makam" sözcüğü Arapça kökenli olup, yer, mevki, derece anlamlarının yanı sıra müzikte sistemleştirilmiş bir bütün müzik eserini ifade eder. “Türkçe Sözlük’te "makam" sözcüğü müzikle ilgili olarak “Türk müziğinde bir dizinin işleniş biçimine verilen ad”^[1] şeklinde açıklanmıştır. Uygur Türkleri arasındaki “muqam” ise belirli düzen ve kurallar içerisinde sistemleştirilmiş büyük hacimli musiki eserler için kullanılmaktadır.

Uygurların vaha şehirleri ile adlandırılan yerel muqam sistemleri vardır bunlar; İli, Dolan, Kumul ve Turfan'dır. Bu noktada tamamen geliştirilen birçoğu batı Tarım bölgesinin Oniki Uygur muqamları, müzik ve şarkılar Turdi Akhun ve Omar Akhun gibi geleneksel sanatçılar tarafından kayda alınmıştır. Uygur müziğinde; Daf, Dutar, Tämbur, Satar, Rawap, Ghijek, Khushtar, Chang, Näy, Balaman, Qalun, Sapaya, Sunay ve Naghra gibi müzik aletleri bulunur.

Sincan Uygur Muqamı UNESCO tarafından, İnsanlığın Manevi Mirası bir parçası olarak belirlenmiştir.^[2]

1. ^ Türkçe Sözlük, TDK., sayfa 980.
2. ^ Safeguarding Intangible Cultural Heritage 14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. {{|url=https://web.archive.org/web/20110514084005/http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?RL=21 |tarih=14 Mayıs 2011 }} (İngilizce)