Back Parkinson se siekte Afrikaans Malautía de Parkinson AN مرض باركنسون Arabic مرض باركنسون ARZ Enfermedá de Parkinson AST Parkinson xəstəliyi Azerbaijani پارکینسون مریضلیگی AZB Хвароба Паркінсона Byelorussian Болест на Паркинсон Bulgarian পারকিনসন রোগ Bengali/Bangla
D Parkinson-Chranket bzw. Morbus Parkinson (witeri Sünonüüm: Idiopathischs Parkinson-Sündroom (IPS), Parkinsonschi Chranket, elteri Bezäichnig: Paralysis agitans für „Schüttel-/Zitterleemig“) isch e nöirologischi Chranket, wo sich langsam verschlimmeret. Si zelt zu de degeneratiive Chrankeite vom extrapüramidal-motoorische Süstem. Dr Morbus Parkinson isch kennzäichnet dur s Abstärbe vo Närvezälle in dr Substantia nigra (ere Strukduur im Middelhirni) mit em Bootestoff Dopamin. Wil s Dopamin feelt, chunnt s schliesslig drzue, ass d Basaalganglie immer weeniger uf d Groosshirnrinde iiwirke und si aktiwiere.
D Läitsümptoom (mä säit ene au Kardinaal- oder Kärnsümptoom) si
- Rigor (Muskelstarri),
- Bradykinese (verlangsamti Beweegige), wo bis zur Akinese (Beweegigsloosigkäit) cha goo,
- Tremor (Muskelziddere) und
- posturaali Instabilidäät (Haltigsinstabilidäät).
Die aktuelli Definizioon vom Parkinson-Sündrom verlangt, ass s Kardinaalsümptoom Brady- bzw. Akinese ufdritt zämme mit wenigstens no äim vo de andere Sümptoom (Rigor, Tremor oder posturaali Instabilidäät). Drzue chönne no verschiideni sensiibli, wegetatiivi, psüchischi und kognitiivi Stöörige choo.