Telepatiya

Telepatiya (q.yun. τῆλε — «uzaq, uzaqda» и πάθος — «hiss») — beynin heç bir məlum ünsiyyət və ya manipulyasiya vasitələrindən istifadə etmədən düşüncələri, təsvirləri, hissləri və şüursuz vəziyyəti uzaqdan başqa beyinə və ya orqanizmə ötürmək və ya ondan qəbul etmək üçün etibarlı eksperimental sübuta malik olmayan hipotetik qabiliyyətidir.

"Telepatiya" termini ilk dəfə 1882-ci ildə Britaniya Psixi Tədqiqatlar Cəmiyyətinin yaradıcılarından biri olan (ing. Frederic William Henry Myers) tərəfindən başqa üç tədqiqatçı - Görni, Sidcik və Barrett ilə birlikdə uzaqdan düşüncənin ötürülməsi cəhdi ilə bağlı təcrübələrdən sonra istifadə edilmişdir. Telepatiyanın mövcudluğunu sübut etmək cəhdləri ilə bağlı təcrübələr Avropada, ABŞ-də və Sovet İttifaqında aparılmışdır. Bir sıra ilkin müsbət nəticələr haqqında məlumatlara baxmayaraq, onları təkrarlamaq cəhdləri adətən mənfi nəticələrə gətirib çıxarır, buna görə də fenomenin reallığı hələ də sübut olunmamış qalır. Telepatiya üçün bioloji ilkin şərtlərin olmadığını və onun mövcudluğunun əsas elmi prinsiplərlə ziddiyyətini nəzərə alaraq, elm adamları tez-tez telepatiyanın mövcudluğu ideyasını psevdo-elmi hesab edirlər.

Bir çox paranormal tədqiqatçı telepatiya və hipnozu (lat. suggestio) əlaqəli hadisələr hesab edir, xüsusən də hipnozun uzaqdan həyata keçirildiyi halda. Mayers bu fenomeni "telepatik hipnoz" (ing. telepathic hypnotism) adlandırdı. Telepatiyanın intuisiyanın əsası olması fikirləri irəli sürülüb. Baxışı və ya birinin yaxınlaşmasını hiss etmək də beyinin telepatik siqnalları qəbulu etməsi və emal etməsinin nəticəsidir.