Timor Portugesa Timor Português | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1702 – 1975 | |||||||
Kolonia | |||||||
| |||||||
Geografia | |||||||
Hiriburua | Lifau (1702–69) Dili (1769–1975) | ||||||
Kultura | |||||||
Hizkuntza(k) | Portugesa | ||||||
Historia | |||||||
|
Timor Portugesa (portugesez: Timor Português) hego-ekialdeko Asian kokaturiko portugaldar kolonia izan zen 1702-1975 bitartean.[1] Garai horretan, Portugalek Ekialdeko Herbeheretar Indiekin partekatu zuen Timor uhartea, eta 1949tik aurrera Indonesiarekin.
Bigarren Mundu Gerran Portugal neutrala izan zen arren, 1941eko abenduan, Australiako eta Herbehereetako indarrek, Japoniar Inperioaren inbasioa espero zutenez, Timor Portugesa okupatu zuten. Japoniarrek Timor okupatu zutenean, 1942ko otsailean, aliatuek (Timorko boluntarioekin batera) gerrilla batean aurre egin zieten Timorreko guduan. Enfrentamenduak zehaztu gabeko timortar kopuru baten (40.000tik 70.000ra bitartean) eta 81 portugaldarren heriotza eragin zuen.
1949an, Ekialdeko Herbeheretar Indiak Indonesia izenarekin independizatu ziren. 1975ean, Timor Portugesak independentzia aldarrikatu zuen eta bere izena Ekialdeko Timorrera aldatu zuen. Ekintza honen ondoren, Indonesiak inbasio eta anexio bat burutu zuen.
Portugalen ikuspuntutik, teknikoki, 2002ko maiatzaren 20an, Timor Portugesak existitzeari utzi zion, lurralde honek, garai hartan, bere independentzia osoa lortu baitzuen.