Victoriakruis

Die Victoriakruis (VC) (Engels: Victoria Cross) is die hoogste militêre medalje vir dapperheid in die Statebond en voormalige lande van die Britse Ryk. Dit word toegeken aan weermaglede vir dapper dade, moed en opofferings wat in die aangesig van die vyand verrig is. Dit is die belangrikste militêre toekenning, veel belangriker as enige ander ordes, dekorasies en medaljes. Talle Suid-Afrikaners het dit ook al ontvang. Ontvangers mag die letters 'VC' agter hul name gebruik.^[1]

Die medalje kan aan enige persoon, ongeag van rang, in die leër, vloot of lugmag toegeken word. Dit word gewoonlik aan die persoon self, of aan 'n familielid as hulle dood is, deur die Britse monarg tydens 'n seremonie te Buckingham-paleis oorhandig. Dit kan deur die Goewerneur-generaal voorgelê word vir toekennings wat deur ander Statebond-lande gemaak is.

In die Verenigde Koninkryk word die Victoriakruis en die George-kruis (ook vir dapper dade, maar nie in die aangesig van die vyand nie) gesamentlik as die hoogste toekenning vir dapperheid beskou. Omdat die Victoriakruis meer belangrik geag word, sal dit eerste deur 'n persoon wat beide ontvang het gedra word (het nog nooit gebeur nie).^[2]

Die VC is vir die eerste keer op 29 Januarie 1856 deur koningin Victoria vir dade van dapperheid tydens die Krimoorlog toegeken. Sedertdien is die medalje 1356 keer aan 1353 persone oorhandig. Slegs 15 medaljes, elf vir lede van die Britse leër, en vier aan die Australiese weermag, is sedert die Tweede Wêreldoorlog uitgedeel. Die laaste medalje is in 2015 toegeken.

Sedert 1990 het Australië, Nieu-Seeland en Kanada hulle eie weergawes van die VC begin. As gevolg hiervan word die Victoriakruis soms die "Britse Victoriakruis"^[3] of die "Imperiale Victoriakruis" genoem.^[4]

1. ↑ "JSP 761 - Honours and Awards in the Armed Forces - Part 1: Directive" (PDF) (in Engels). [Britse] Ministry of Defence. Oktober 2016. p. 1A-1. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 12 Februarie 2017. Besoek op 12 Desember 2016.
2. ↑ "Victoria and George Cross holders: the world's most exclusive club". Defence News. web.archive.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Junie 2007. Besoek op 22 Februarie 2009.
3. ↑ "Modern Canadian Victoria Cross unveiled at Rideau Hall" (in Engels). National Defence; Government of Canada. 16 Mei 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Mei 2009. Besoek op 23 Januarie 2009.
4. ↑ "Victoria Cross for Australia" (PDF). Australian Government. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 19 Augustus 2006. Besoek op 2 Julie 2007.