Ernest Rutherford

Ernest Rutherford, 1ste Baron Rutherford van Nelson (30 Augustus 1871 – 19 Oktober 1937)^[1], was 'n Nieu-Seelandsgebore Britse fisikus wat bekend staan as die "Vader van kernfisika".^[2] Encyclopædia Britannica beskou hom as die grootste eksperimentele fisikus sedert Michael Faraday (1791 – 1867).

In sy vroeë werk het Rutherford die konsep van radioaktiewe halfleeftyd, die radioaktiewe element radon, en gedifferensieerde alfa- en betabestraling ontdek.^[3] Hierdie werk is uitgevoer by die McGill-universiteit in Montreal, Quebec, Kanada. Dit vorm die basis vir die Nobelprys vir Chemie wat in 1908 aan hom toegeken is "vir sy ondersoeke na die disintegrasie van die elemente, en die chemie van radioaktiewe stowwe", ten opsigte waarvan hy die eerste Kanadese en Oseaniese Nobelpryswenner was.

Rutherford het in 1907 na die Victoria-Universiteit van Manchester in die Verenigde Koninkryk gegaan waar hy en Thomas Royds bewys het dat alfadeeltjies soortgelyk is aan heliumkerne.^[4][5] Rutherford het sy mees bekende werk gelewer nadat hy reeds die Nobelprys verower het. In 1911, hoewel hy nie kon bewys of die kern positief of negatief gelaai is nie, het hy bespiegel dat atome grotendeels bestaan uit 'n baie klein kern, en daardeur sodoende die Rutherford-model van die atoom bekendgestel deur sy ontdekking en interpretasie van Rutherford verstrooiing by wyse van die goue foelie eksperiment van Hans Geiger en Ernest Marsden. Hy het die eerste kunsmatig-geïnduseerde kernreaksie in 1917 uitgevoer in eksperimente waartydens stikstofkerne met alfadeeltjies gebombardeer is. Die gevolg hiervan was die vrylating van 'n subatomiese deeltjie (die proton).

Rutherford is in 1919 as direkteur aan die Cavendish-laboratorium by die Universiteit van Cambridge aangestel. Onder sy leierskap is die neutron in 1932 ontdek, en in dieselfde jaar is die eerste eksperiment om die kern op 'n ten volle beheerde wyse te verdeel uitgevoer deur studente wat onder sy leiding gewerk het (John Cockcroft en Ernest Walton). Na sy dood in 1937 is hy in Westminster-abdy naby Isaac Newton begrawe. Die chemiese element rutherfordium (element 104 op die periodieke tabel) is in 1997 na hom genoem.

1. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named berig
2. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named eb
3. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named lbl
4. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named rutherford.org.nz
5. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named zenodo