Back إسبانيا الجديدة Arabic Virreinatu de Nueva España AST یئنی ایسپانیا AZB Новая Іспанія Byelorussian Новая Гішпанія BE-X-OLD Нова Испания Bulgarian Spagn Nevez Breton Virregnat de Nova Espanya Catalan Bag-ong Espanya CEB Místokrálovství Nové Španělsko Czech
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| Leuse: Plus Ultra (Latyns vir: "Steeds verder") | |||||||||||||||||||||||
| Volkslied: Marcha Real (Spaans vir: "Koninklike Mars") Himno de Riego (1822–1823) (Spaans vir: "Volkslied van Riego") | |||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||
| Hoofstad | Meksikostad 19°26′N 99°08′W / 19.433°N 99.133°W | ||||||||||||||||||||||
| Taal/Tale | Cebuano, Spaans, Frans, Mayathan, Nahuatl, Tagalog | ||||||||||||||||||||||
| Godsdiens | Rooms-Katolieke Kerk | ||||||||||||||||||||||
| Regering | Monargie | ||||||||||||||||||||||
| Koning | |||||||||||||||||||||||
| - 1535–1556 | Karel V (eerste) | ||||||||||||||||||||||
| - 1813–1821 | Ferdinand VII (laaste) | ||||||||||||||||||||||
| Vise-Koning | |||||||||||||||||||||||
| - 1535–1550 | Antonio de Mendoza (eerste) | ||||||||||||||||||||||
| - 1816–1821 | Juan Ruiz de Apodaca (laaste) | ||||||||||||||||||||||
| Wetgewer | Raad van die Indies | ||||||||||||||||||||||
| Historiese tydperk | Nuwe Tyd | ||||||||||||||||||||||
| - Spaanse verowering van die Asteekse Ryk | 1519–1521 | ||||||||||||||||||||||
| - Stigting van die Vise-Koninkryk Nieu-Spanje | 1519 | ||||||||||||||||||||||
| - Stigting van Nieu-Granada insluitend Panama | 27 Mei 1717 | ||||||||||||||||||||||
| - Verdrag van San Ildefonso | 1 Oktober 1800 | ||||||||||||||||||||||
| - Grito de Dolores | 1810 | ||||||||||||||||||||||
| - Adams-Onís-verdrag | 22 Februarie 1819 | ||||||||||||||||||||||
| - Trienio Liberal skaf die Vise-Koninkryk Nieu-Spanje af | 31 Mei 1820 | ||||||||||||||||||||||
| - Meksikaanse Onafhanklikheidsoorlog en Sentraal-Amerikaanse onafhanklikheid | 1810–1821 | ||||||||||||||||||||||
| Oppervlakte | |||||||||||||||||||||||
| - 1790 | 7 000 000 km2 2 702 715 sq mi | ||||||||||||||||||||||
| Bevolking | |||||||||||||||||||||||
| - 1519 skatting | 20 000 000 | ||||||||||||||||||||||
| - 1790 skatting | 6 000 000 | ||||||||||||||||||||||
| Digtheid | 0,9 /km² 2,2 /sq mi | ||||||||||||||||||||||
| - 1810 skatting | 5 tot 6,5 miljoen | ||||||||||||||||||||||
| Geldeenheid | Real | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Die Vise-Koninkryk Nieu-Spanje (Spaans: Virreinato de Nueva España) was 'n Spaanse kolonie in Noord-Amerika, wat in die tydperk tussen 1519 en 1821 bestaan en saam met die gebied in die suide van Kanada ook groot dele van die Verenigde State en hulle gebiede van Sentraal-Amerika sonder Panama ingesluit het.
Christophorus Columbus maak namens die Koninkryk van Spanje aanspraak op al sy ontdekte gebiede en Nieu-Spanje het ná die Spaanse verowering van die Asteekse Ryk deur Hernán Cortés tussen 1519 en 1521 ontstaan. Die hoofstad Meksikostad is op 13 Augustus 1521 op die ruïnes van die voormalige Asteekse hoofstad Tenochtitlan gestig.
Die Vise-Koninkryk het die huidige lande Meksiko, Belize, Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nicaragua, Venezuela en die Karibiese eilande, in Asië die Filippyne, die Mariana-eilande, die Karoline-eilande, Palau, Guam en Noord-Borneo omvat. In die 17de en 18de eeu is dele van die westelike en suidwestelike Noord-Amerika bygevoeg, soos die huidige Amerikaanse deelstate Kalifornië, Arizona, Nieu-Meksiko, Texas, Nevada, Colorado, Utah en die suidweste van Wyoming. In 1762 het Nieu-Spanje die westelike Louisiana van Frankryk ontneem, maar in 1800 kon die Franse keiser Napoleon Bonaparte die gebied weer herwin.
In 1717 het Venezuela by die nuutgestigte Vise-Koninkryk Nieu-Granada aangesluit. In 1643 is die Baai-eilande, in 1655 Jamaika (Santiago), in 1670 die Kaaimanseilande, in 1797 Trinidad en in 1798 Belize aan Groot-Brittanje toegewys. In 1697 het Frankryk die kleiner westelike deel van Hispaniola (Haïti) ontvang. In 1789 het Nieu-Spanje sy aanspraak op die minder gekoloniseerde Nootka-gebied in 1794 weer aan Groot-Brittanje teruggestuur.
Met Nieu-Spanje (Sentraal- en dele van Noord-Amerika) en die Vise-Koninkryk Peru (in Suid-Amerika), wat later in die Vise-Koninkryke Nieu-Granada en die La Plata ontbind is, het Spanje al die gebiede van Latyns-Amerika sonder die Portugese Brasilië beheer.
Met die Grito de Dolores, Meksiko se oproep na onafhanklikheid van Spanje, het die Meksikaanse Onafhanklikheidsoorlog op 16 September 1810 begin. Nadat Meksiko op 27 September 1821 sy onafhanklikheid verklaar het, is die Eerste Meksikaanse Keiserryk onder Agustín de Iturbide gestig. Terwyl Kuba, Santo Domingo en die Filippyne deel uitgemaak het van die Vise-Koninkryk Nieu-Spanje, het hierdie gebiede nie deel van Meksiko geword nie en steeds Spaanse kolonies gebly. Die Sentraal-Amerikaanse lande het reeds in 1823 hul onafhanklikheid van Meksiko verklaar en die Federale Republiek van Sentraal-Amerika gestig wat in 1838 ontbind is.
Kort nadat Meksiko sy onafhanklikheid van Spanje verklaar het, het Spanje tot 1829 gepoog om Meksiko vanuit Kuba te herower. Nadat dit misluk het, het Spanje amptelik op 28 Desember 1836 die Meksikaanse onafhanklikheid erken.