Dr Edward Joseph Snowden (* 21. Juni 1983 z Elizabeth City, North Carolina) isch en US-amerikanische Whistleblower. Syni Enthillige hän Yyblick gee in s Uusmaß vu dr wältwyte Iberwachigs- un Spionagepraktike vu Ghaimdienscht, vor allem vu dr Verainigte Staate un vu Großbritannie. die hän im Summer 2013 di Global Iberwachigs- un Spionageaffäre uusglest.
Doderfir isch er meefach vu Nitregierigsorganisationen uuszaichnet un fir dr Friidesnobelbryys nominiert wore. Am 24. Septämber 2014 het er dr Right Livelihood Award, vylmol Alternative Nobelbryys gnännt, iberchuu.[1]
Dr Snowden isch en ehmolige Agänt, wu as tächnischi Fachchraft fir di US-amerikanische Ghaimdienscht CIA, NSA un DIA gschafft het.[2] Bis Mai 2013 het er im Ufdrag vu dr NSA as Sischtemadminischtrator fir s Berotigsunternämme Booz Allen Hamilton im Kunia Regional SIGINT Operations Center gschafft. Im Ramme vu syre Arbet het er Zuegang ghaa zue Informatione, wu as sträng ghami yygstuft gsii sin, u. a. iber US-amerikanischi Programm fir d Iberwachig vu dr wältwyte Internetkommunikation (PRISM un Boundless Informant) un s no umfassnder britisch Iberwachigsprogramm Tempora. Dr Snowden het die Informationen ibermittlet an d Filmmacheri Laura Poitras un an dr Guardian-Schurnalischt Glenn Greenwald, wu si im Juni 2013 ohni Aagab vun ere Quälle in Dail vereffetligt het.[3][4]
Am 9. Juni 2013 het dr Snowden z Hongkong sy Identitet gegeniber dr Effetligkait bekannt gee.[5] Am 14. Juni 2013 het s FBI mit ere Strofaaziag u. a. wärge Spionasch e Haftbefählt gege ihn erwirkt.[6][7] Dr Snowden het Hongkong chenne verloo, isch derno aber e Zytlang im Transitbereich vun eme internationale Flughafe z Moskau feschtghockt. Derwylscht isch uf diplomatischer Ebeni um sy wyter Schicksal gstritte wore.
Am 1. Augschte 2013 het d Prässe gmäldet, ass dr Snowden vu Russland Asyl iberchuu heb[8]. Am 7. August 2014 het em Snowden sy Aawalt Anatolij Kutscherena bekannt gee, ass dr Snowden en Ufenthaltserlaubnis fir drei Johr z Russland iberchuu diei, si diei syt em 1. Augschte 2014 gälte.[9]