Kraft

Dä Artikel beschribt die füsikalischi Gröössi Chraft. Für alli Bedütige dem Wort lueg Kraft (Begriffsklärung)
Physikalischi Grössi
Name Chraft
Formelzeiche vo dr Grössi ,
Grössen- und
Eiheite-
system
Eiheit Dimension
SI N = kg·m·s−2 M·L·T−2
CGS dyn = 10−5 N
Anglo-
amerikanisch
lbf ≈ 4,448 222 N

Chraft isch e grundlegende Begriff in dr Füsik. In dr klassische Füsik verstoot mä drunder e Iiwirkig vo dusse, won e festgmachte Körper cha verforme und e beweglige Körper cha beschlüünige. Chreft si zum Bischbil nöötig, zum Aarbet z verrichde, wo d Energii vom ene Körper oder vom ene füsikalische Süstem veränderet. D Chraft isch e grichdeti füsikalischi Gröössi, wo dur e Vektor cha daargstellt wärde. Chreft häi verschidnigi Ursache oder Wirkige, und bechömme iire Naame mängiisch von ene, wie d Riibigschraft, d Zentrifugalchraft und d Gwichtschraft. Mänggi Arte vo Chreft häi d Nääme vo Persone überchoo, wo wääsentlig an iirer Erforschig mitgschafft häi, wie d Coulombchraft oder d Lorentzchraft.

D Äihäit, wo internazional verwändet wird, isch s Newton. S Formlezäiche für d Chraft isch mäistens (vo lat. fortitudo)[1] oder im Dütsche au noch em erste Buechstaabe im Wort Kraft.

Dr Chraftbegriff goot uf e Isaac Newton zrugg, wo im 17. Joorhundert mit sine drei Gsetz d Grundlaage vo dr Mechanik gläit het und d Chraft as zitligi Änderig vom Impuls definiert het. Er het eso d Chraft as d Ursach für jedi Veränderig vom Bewegigszuestand vom ene Körper definiert. Er het au verstande, ass wenn äi Körper uf en andere e Chraft usüebt, vo däm andere Körper e Reakzionschraft uf dr erst Körper usgoot, wo entgeegegsetzt gliich grooss isch.

In dr Kwantefüsik wird dr Begriff Chraft au im ene überdräite Sinn verwändet, won er s gliiche bedütet wie Wäggselwirkig und nüt me mit em Begriff vom mechanische Chraftwektor z due het. Es git vier „fundamentali Wäggselwirkige“, wo au as Grundchreft vo dr Füsik bezäichnet wärde. Si sin d Ursach nit nume vo alle bekannte Erschiinigsforme vo de Chreft, sondern au vo allne Brozäss, wo in dr Füsik bekannt si. Äini vo de vier Grundchreft, d Grawitazioon, wird in dr allgemäine Relatiwidäätstheorii dur d Chrümmig vo dr Ruumzit beschribe. Die drei andere Grundchreft wärde im Standardmodäll vo dr Däilifüsik drdur erkläärt, ass Äichbosone usduscht wärde, wo dorum hüfig au as „Chraftdäili“ bezäichnet wärde.

  1. Ludwig Bergmann, Clemens Schaefer, u. a.: Lehrbuch der Experimentalphysik, Bd. 1. Mechanik, Relativität, Wärme. 11. Auflage. de Gruyter, 1998, ISBN 978-3-11-012870-3., Abschnitt 4.1 Masse und Kraft.

Developed by StudentB