Trimurti

Trimurti (Sanskrit: trimūrti; „drei Forme“) isch e Kunzäpt vum Hinduismus, wu d Verainigung vu dr drei kosmische Funktione vu dr Erschaffig, Erhaltig un Zersterig/Umformig, dur d Verbildlichung vu dr große Getter Brahma as Schepfer, Vishnu as Erhalter, Shiva as Zersterer darstellt.

D Trimurti symbolisiert, ass alli gettlige Wirkige vun ere Ainhait uusgehn, wel di drei Aschpäkt sich gegesytig bedinge un ergänze. Si representiert s formlos Brahman un druckt schepfende, erhaltende un zersterende Aschpäkt vu däm hegschte Syy uus. Si wird entwäder dur di drei Getter näbenenander dargstellt, as ai ainzigi Figur mit drei Chepf oder in ere dreichepfige Figur mit sechs Ärm, wu dr personal dänkt Brahma mit Wasserchrueg un Bättchette zaigt, dr Vishnu mit Wurfschyybe un Muschle un dr Shiva mit syym Dreizack un dr chlaine Doppeldrummle Damaru.

En anderi Darstellig vu dr Trimurti isch Dattatreya, au Datta-Atreya (Datta, Suhn vum Atri), gnännt. Är isch di ebig jugedlig Manifestation vu dr gettlige Drei-Ainhait vu Brahma-Vishnu-Shiva. Wäge däm wird er mit drei Gsichter dargstellt un het vylmol Hind derby.

D Trimurti wird vu indische Philosophe vylmol us dr drei Guna erklert, dr Grundursache vu dr Wirkige un Detigkaite:

• Tamas maint Uuwissehait, Dreghait, gaischtigi Dunkelhait un isch em Shiva zuegordnet.
• Rajas isch Aktivitet, Lyydeschaft un Neiaafang un wird mit em Brahma assoziiert.
• Sattva bedytet Klarhait, Gieti un Harmoni un wird mit em Vishnu in Verbindig brocht.

Dr Guna sin Farbe zuegordnet: schwarz fir Tamas, rot fir Rajas un wyss fir Sattva. Dr Trimurti wyyst mer au d Elemänt Grund (Brahma), Wasser (Vishnu) un Fyyr (Shiva) zue.

Shakti-Verehrer, d Aahänger vu dr wyblig dargstellte Form vu Gott, chänne au ne wybligi Trimurti, Tridevi gnännt, mit dr Sarasvati dr Schepferi, dr Lakshmi as dr Erhaltende un dr Kali as dr Zerstereri.

D Trimurti isch di kunzäptionäll Ainhait vum dreisytige kosmische Prinzip, ähnlig dr christlige Dreifaltigkait, un kai Trias, also kaini drei verschideni Getter, wu zämmeghere, wie si us vyle polytheistische Mythologie bekannt sin.