E Wuche isch e Zitruum vo sibe Däg. Die Iteilig got uf d Babylonier zruck, wo d Wuchedäg uf die sibe klassische Planete vu dr geozentrische Astronomi daift hän. Die Planete sin glichzittig au mit wichtige Gottheite vu dr jewilige Religion glichgsetzt worre, wo die babylonisch Wuche igfüert hän.
Dr Römer hän die Sibetägwuche (vulgärlatinisch: septimania) in ihrem Riich verbreitet, un au dr Islam het si fer sich bibehalte. Später isch si au in Korea un Japan ybrnumme worre un giltet hit weltwitt.
D Wuchedäg sind noch dr folgende Planete (bzw, meh oder wäniger korrespondierende Götter) daift worre:
Wuchedag: | "Planet" | german. Bez. | christlich-jüdisch Bez. |
Sunndig | Sunne (Sol) | Sunne / Sol | Herrgottsdag |
Mändig | Erdmo (Luna) | Mo / Mani | ---- |
Zischdig | Mars | Ziu / Tyr | Aftermondag |
Mittwuch | Merkur | Wotan / Odin | Mittwuch |
Dunschdig | Jupiter | Donar / Thor | ---- |
Fridig | Venus | Frija / Frigg | ---- |
Samschdig | Saturn | ----- | Sabbat |
Wil die sibe Planete vum geozentrische Weltbild au glichzittig fer wichtigi heidnische Götter gstande sin, het die christlich Chilche mit underschidlichem Erfolg einigi Nämme ustuscht. So isch ussem Wodandag in Dytschland e Mittwuche worre, während er im englische dr Wednesday blibe isch und d Franzose mit em Mercredi kei Schwirigkeit gha hän, wil säller Namme au fer dr Handel stot.
Im bairische nennt mer dr Zischdig drgege Erdag, vu griechisch Ares fer Mars bzw, au noch als Assoziation mit em Gote-Missionar Arius. Im Gebit vum alde Bistum Augsburg het mer säller Namme dorum dur Aftermontag (germ. after = nooch, wie z. B. in englisch after) ersetzt.
Dr Saturndag het sich numme im englische ghalte (Saturday), Samschdig isch wie französisch Samedi e Ableitig vu Sabbat, uns norddytsch Sonnabend isch e rächt durchsichtigi Ableitig.
Dr Sunndig heisst in romanische Sproche degege ybersetzt Herrgottsdag un leitet sich dementsprechend vum latinische dominus ab.
Im (noi)griechische het mer d Wuchedäg drgege durnummeriert.
D Sibetagewuche het grad in vu dr Natur abhängige Gsellschafte einigi Vorteil: Vier Wuche gäbe ugfähr e synodische Mondmunät un korrespondiere au mit em wibliche Menstruationszyklus. Was grad bi zyklische Tätigkeite vu grossem Vordeil isch.