Xx
Dr latinischi Buechschtabe X isch us em etruskischen Alphabeet entleent worde. D Etrusker hänn en useme weschtgriechische Alphabeet gnoo. Im weschtgriechische Alphabeet hed dä Buechschtabe dr Lutwärt /ks/ gha; in anderen Alphabeet isch X aber für /kʰ/ (aschpirierts /k/) gschtande. Im hüttige griechische alphabeet schtoot X für /x/ und /ç/ (Chi), wärend /ks/ dur en andere buechstabe bezaichnet wird (Xi).
Uf dütsch und alemannisch hed X immer dr Lutwärt /ks/; im änglische /ks/ und /gz/; im portugisische, altspanische und maltesische /ʃ/, im Sardische [ʒ].
Es isch umschtritte, ob dr buechschtabe X e griechischi Erfindig isch, oder ob är us eme semitische Alphabeet (wi di andere griechische Buechschtabe) entleent worden isch.