Elipsoide de referencia

Un elipsoide de referencia ye un elipsoide que s'utiliza como un marcu de referencia en cálculos xeodésicos. Trátase d'una forma de la Tierra, cola que ye más fácil trabayar que col geoide. Ye relativamente bono de describir elipsoide de referencia utilizando emplegando fórmules matemátiques. La descripción del geoide ye muncho más complexa, yá que trai realizar midíes bien precises. Nos primeros modelos emplegábase la esfera, utilizada yá dende l'Antigua Grecia.

Nel sieglu XVII, había duldes sobre si la Tierra yera una esfera perfecta. El 1688, Isaac Newton resolvió un discutiniu con Giovanni Domenico Cassini demostrando matemáticamente^[1] que la rotación de la Tierra xeneraba una allanadura na zona de los polos, y non nel ecuador. Na práutica esto nun foi demostráu hasta mediu sieglu más tarde, per parte de Pierre Bouguer y Alexis-Claude Clairaut. Dambos fixeron unes espediciones al Perú y Laponia (1735-1741), respeutivamente. Foi la comparanza de dambes resultaos que dexó demostrar esti fechu.

La midida del arcu de meridianu llevó en 1791 a la definición del metro como la 10 millonésima parte de la distancia idealizada ente'l polu y l'ecuador. Por cuenta de distintos errores na midida, que resultó ser un 0,022% demasiáu curtiu, redefinir en dos causes, en 1793, y en 1799. El valor de 1799 sigue siendo la definición oficial, anque ye un 0.197 ‰ demasiáu curtiu. En 1983, el metro foi redefiníu como la distancia que percuerre la lluz nel vacíu, nuna cierta cantidá de tiempu.

En 1671 un astrónomu francés, Jean Richer, foi unviáu por Lluis XIV a la islla de Cayena, na Guayana francesa pa realizar delles observaciones astronómiques. El so reló foi afechu de manera que'l pendilexu, de 1 metru de llargor, marcaba con exactitú los segundos en París (cuando'l pendilexu ye curtiu, el so ritmu ye más rápidu que cuando ye llargu). Al llegar a Cayena, que ta cerca del Ecuador, Richer atopar con que'l reló atrasaba cerca de dos minutos y mediu per día. Asina les lleis de Newton sobre la gravitación fueron publicaes (1687) pudo atribuyise el retrasu del reló en Cayena a dalgún factor qu'amenorgaba'l valor de la gravedá cerca del Ecuador. Llueu se llegó a la conclusión de que'l menor valor de la gravedá deber a que la rexón ecuatorial ta más lloñe del centru de la Tierra que les rexones asitiaes más al norte o más al sur. Entós, dende esi momentu les midíes más exactes revelaron que la verdadera forma de la Tierra asemeyar a una esfera que foi estruyida nes exes polares y que ta llixeramente abuitada alredor del Ecuador. Esta forma ye conocida, ente otros nomes, como elipsoide esnacháu.

1. ↑ (1729) impresu - Benjamin Motte: The mathematical principles of natural philosophy. Consultáu'l 12 d'agostu de 2012.