Raffaello Sanzio (6 d'abril de 1483, Urbino – 6 d'abril de 1520, Roma)[6], tamién conocíu como Rafael de Urbino o, a cencielles, como Rafael[6][n. 1] foi un pintor y arquiteutu italianu del Alto Renacimientu. Amás del so llabor pictóricu, que sería almirada y asonsañada mientres sieglos, realizó importantes apurras na arquiteutura y, como inspector d'antigüedaes, interesar nel estudiu y caltenimientu de les muertes grecorromanes.[8]
Fíu d'un pintor de modesta relevancia, foi consideráu un neña maravía pol so precoz habilidá y al quedar güérfanu formar nos talleres de dellos artistes de prestíu. A los 25 años llogró'l so primer encargu oficial, la decoración de les Estancies Vaticanes, onde pintó dellos frescos como La escuela d'Atenes, consideráu una de les sos obres cume.[9][10] Ye célebre pola perfeición y gracia de les sos artes visuales, destacando en trabayos de pintura y dibuxu artísticu.[11] Xunto con Michelangelo y Leonardo da Vinci forma'l tríu de los grandes maestros del periodu.[12]
Nació en Vienres Santu y finó nesta mesma festividá'l día que cumplió 37 años.[n. 2] Foi un artista bien granible, en parte gracies a que dirixó un taller conformáu por numberosos collaboradores,[13] y, a pesar de la so muerte prematura, dexó una estensa obra qu'en gran parte entá se caltién. La mayor parte del so trabayu ta agospiáu nos Museos Vaticanos, yá que decoró con frescos les habitaciones conocíes como les Estancies de Rafael, el principal encargu de la so carrera, que quedó ensin terminar por causa de la so muerte y foi completáu por ayudantes.
Dempués de los sos años de mocedá en Roma, gran parte de la so obra, a pesar de ser diseñada por él, foi executada pol so taller, con una considerable perda calidable. Exerció gran influencia na so dómina; anque fora de Roma la so obra foi conocida sobremanera al traviés de la producción que fixeron los talleres de grabáu que collaboraben con él. Dempués de la so muerte, la influencia del so principal rival, Miguel Ángel, intensificar hasta los sieglos XVIII y XIX, cuando les cualidaes más seles y harmonioses de Rafael, fueron consideraes de nuevu como un modelu cimeru.
La so carrera estremar de manera natural en tres fases y tres estilos, descritos asina por Giorgio Vasari: los sos primeros años n'Umbría, el periodu posterior de cuatro años en Florencia (1504-1508), onde absorbió les tradiciones artístiques de la ciudá, y finalmente'l so postreru y triunfal periodu de doce años en Roma, trabayando pa los papes y el so corte.[14]
Error de cita: Esisten etiquetes <ref>
pa un grupu llamáu "n.", pero nun s'alcontró la etiqueta <references group="n."/>
correspondiente