Back Иемен Abkhazian Yaman ACE Йемен ADY Jemen Afrikaans Jemen ALS የመን (አገር) Amharic Yemen AMI Yemen AN Gemen ANG यमन ANP
.jpg)
.svg){kind=small}
.svg)
El Yeme[11] o Yemen[12] (n'árabe: اليَمَن al-Yaman), conocíu oficialmente como República de Yeme (n'árabe: الجمهورية اليمنية al-Jumhūriyyah al-Yamaniyyah) ye un país d'Oriente Mediu qu'ocupa la fastera suroccidental de la península d'Arabia y llenda al norte con Arabia Saudita, al sur col golfu d'Adén y el mar Arábicu, al este con Omán y al oeste col mar Roxu. Ye, colos sos 527.970 km² d'estensión, el segundu mayor país de la península, y la so capital ye Sana'a. El territoriu del país abarca tamién más de 200 islles. La mayor d'elles, Socotra, asítiase xeográficamente n'África, a unos 354 km al sur del territoriu continental del país. El país, con una xeografía dominada pol desiertu y pola cadena montañosa de Rub' al Khali, con picos de hasta 3.660 m d'altor, ta dixebrada del cuernu d'África pol estrechu de Bab-el-Mandeb.
Yeme yera la tierra del reinu de Saba, un estáu de comerciantes qu'ocupó'l territoriu yemenín demientres varios milenios. Nel añu 275 el país pasó a manes de la dinastía de los himyarites, y nel sieglu IV aportó a elli el cristianismu, que compitió col xudaísmu y el paganismu, que yeren les relixones del Yeme primero d'aquella. El Yeme recibió bien ceo l'islam, y les tropes yemenines foron perimportantes pal so espoxigue territorial inicial. De los sieglos IX al XVI el país tuvo domináu por varies dinastíes, de las que la más importante, pola prosperidá que-y dio al país, foi la de los rasúlides. A primeros del sieglu XX el país taba dividíu ente los imperios otomanu y británicu. Dempués de la Primer Guerra Mundial estableciose'l reinu de Yeme nel Yeme del Norte, y en 1962 convirtióse na República Árabe de Yeme. El Yeme del Sur siguió siendo un protectoráu británicu hasta 1967, añu en qu'algamó la so independencia col nome de República Democrática de Yeme. Dambos estaos xuntáronse pa formar l'actual república del Yeme en 1990.
La población del Yeme, ún de los países más probes del mundu, ye mayoritariamente rural. Tocántenes a la forma de gobiernu, embaxu la presidencia d'Ali Abdullah Saleh (1990-2012) el país ye ún de los más corruptos del mundu. En 2011 hebo manifestaciones, qu'entamaren el 15 de xineru, pa protestar pola probeza, el paru y la corrupción qu'asolaben el país, y tamién escontra'l plan de Saleh d'enmendar la constitución del país pa eliminar la prohibición de reelección indefinida del presidente, lo que lu diba facer presidente de por vida. Tenía amás, planes, pa que'l so fíu Ahmed Saleh fora presidente dempués d'elli. De resultes de les revueltes ciudadanes Saleh renunció al poder, dexándo-ylu al so vicepresidente Abd Rabbuh Mansur Hadi a cambiu de que-y garantizaran la inmunidá xudicial. El 18 de marzu de 2012 entamó una conferencia nacional pa poner les bases de lo que ha ser el futuru del país, que finó'l 25 de xineru de 2014. Yeme ha convertirse, colos alcuerdos alcanzaos nella, nuna república federal multirexonal. Estendióse-y por un añu el mandatu al presidente Hadi pa que convoque y coordine dos comités. Ún ha decidir si el país ha dividise en dos rexones federales (norte y sur) o en seis más pequeñes; y l'otru ha preparar una nueva constitución.
- ↑ URL de la referencia: https://www.state.gov/reports/2020-report-on-international-religious-freedom/yemen/.
- ↑ URL de la referencia: https://www.oic-oci.org/states/?lan=en. Data de consulta: 29 ochobre 2022.
- ↑ URL de la referencia: https://www.interpol.int/Member-countries/World. Editorial: Interpol. Data de consulta: 7 avientu 2017.
- ↑ URL de la referencia: https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/. Editorial: Organización pa la Prohibición d'Armes Químiques. Data de consulta: 7 avientu 2017.
- ↑ URL de la referencia: http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp.
- ↑ URL de la referencia: http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html. Data de consulta: 4 mayu 2019.
- ↑ URL de la referencia: https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8. Data de consulta: 4 mayu 2019.
- ↑ URL de la referencia: https://public.wmo.int/en/members/yemen. Data de consulta: 26 mayu 2020.
- ↑ URL de la referencia: https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/. Data de consulta: 21 xunetu 2020.
- ↑ URL de la referencia: https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf. Data de consulta: 16 marzu 2024. Páxina: 7. Supports qualifier: data de principiu.
- ↑ 11,0 11,1 (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.
- ↑ Como apaez na entrada de «yemenín» nel DALLA [1]