Apple | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Tipi | ictimai şirkət |
Sənaye | proqram təminatı sənayesi[d][1], rəqəmsal distribusiya, elektronika, informasiya texnologiyaları, mobil telefon sənayesi[d], proqram təminatı tərtibatı |
Məhsulları | Apple TV, Apple Watch, iPad[d], iPod, iMac, aparat təchizatı, şəbəkə avadanlıqları, iPhone[2], Apple Pay, proqram təminatı[3], fərdi cib kompüteri, Fərdi kompüter, planşet, smartfon, Mac, elektron qurğular, Periferiya qurğuları |
Təsis tarixi | 1 aprel 1976[4] |
İqtisadi göstəriciləri | |
Ümumi kapital |
|
Ümumi aktivlər |
|
Ümumi gəliri |
|
Xalis mənfəəti |
|
Əməliyyat mənfəəti |
|
Struktur | |
İşçi sayı |
|
Tərəfdaşlar | Apple Store |
Rəhbərlik | |
Təsisçilər | |
Baş icraçı direktor | Tim Kuk[10] |
Prezident | Artur D. Levinson |
İdarə heyəti | Artur D. Levinson[11], Albert Qor[12] |
apple.com | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Apple — mərkəzi ofisi Kupertinoda yerləşən Amerikan çoxmillətli texnologiya şirkəti. 2023-cü ilin mart ayına olan məlumata əsasən, Apple bazar kapitallaşmasına görə dünyanın ən böyük şirkətidir[13] və 394,3 milyard ABŞ dolları ilə 2022-ci ilə qədər ən böyük texnologiya şirkətidir.[14] 2022-ci ilin iyun ayına olan məlumata görə, Apple vahid satışlarına görə dördüncü ən böyük fərdi kompüter satıcısı, gəlirə görə ən böyük istehsal şirkəti və dünyanın ikinci ən böyük mobil telefon istehsalçısıdır. Alphabet (Google-un ana şirkəti), Amazon, Meta və Microsoft ilə birlikdə ən böyük Amerikan informasiya texnologiyaları şirkətlərindən biri hesab olunur.
Apple 1 aprel 1976-cı ildə Stiv Voznyak, Stiv Cobs və Ronald Ueyn tərəfindən Voznyakın Apple I fərdi kompüterini hazırlamaq və satmaq üçün Apple Computer Company olaraq təsis edilmişdir. Şirkət 1977-ci ildə Cobs və Voznyak tərəfindən "Apple Computer" adı ilə yaradılmışdır. Şirkətin ikinci kompüteri Apple II ən çox satılan və ilk kütləvi istehsal edilən mikrokompüterlərdən biri oldu. Apple 1980-ci ildə ani maliyyə uğuru üçün birjaya çıxdı. Şirkət 1984-cü ildə Macintosh 128K də daxil olmaqla, innovativ qrafik istifadəçi interfeyslərinə malik kompüterlər hazırladı və bunu həmin il "1984" adlı tənqidi olaraq bəyənilən reklamda elan etdi. 1985-ci ilə qədər onun məhsullarının yüksək qiyməti və rəhbərlər arasında hakimiyyət mübarizəsi problemlərə səbəb oldu. Voznyak Apple-dan istefa verdi və başqa işlərlə məşğul olmağa başladı, Cobs isə istefa verib NeXT-i qurdu və bəzi Apple işçilərini də özü ilə apardı.
1990-cı illərdə fərdi kompüterlər bazarı genişləndikcə, Apple Intel ilə işləyən kompüter klonlarında ("Wintel" olaraq da tanınır) Microsoft Windows əməliyyat sisteminin aşağı qiymətli duopoliyası qarşısında böyük bazar payı itirdi. 1997-ci ildə, iflasa həftələr qaldığı bir müddətdə şirkət Apple-ın uğursuz əməliyyat sistemi strategiyasını həll etmək və Cobsu şirkətə qaytarmaq üçün NeXT-i satın aldı. Növbəti on il ərzində Cobs iMac, iPod, iPhone və iPad-i tənqidi bəyənmə ilə təqdim etmək, "Think different" kampaniyasını və digər yaddaqalan reklam kampaniyalarını başlatmaq, Apple Store pərakəndə satış şəbəkəsini açmaq və şirkətin məhsul portfelini genişləndirmək üçün çoxsaylı şirkətlərin alınması kimi bir sıra taktikalar vasitəsilə Apple-ı gəlirliliyə doğru istiqamətləndirdi. Cobs 2011-ci ildə səhhətinə görə istefa verəndə və iki ay sonra vəfat etdikdə onun yerinə Tim Kuk baş direktor təyin edildi.
Apple 2018-ci ilin avqustunda dəyəri 1 trilyon dollardan çox, 2020-ci ilin avqustunda 2 trilyon dollar və 2022-ci ilin yanvarında 3 trilyon dolları ötmüş[15] ilk ictimai ABŞ şirkəti oldu. Şirkət podratçılarının əmək təcrübələri, ətraf mühitlə bağlı təcrübələri və işgüzar etika, o cümlədən rəqabət əleyhinə təcrübələr və materialların alınması ilə bağlı tənqidlərə məruz qalır. Buna baxmayaraq, şirkətin böyük izləyici kütləsi var və yüksək səviyyədə brend loyallığına malikdir. Həm də ardıcıl olaraq dünyanın ən qiymətli markalarından biri olaraq sıralanır.