Filologiya

Filologiya (q.yun. φιλολογία, "sözə sevgi") — dilləri, mətnləri, onların quruluşunu, mənşəyini, inkişafını, funksiyasını və ədəbi mətnlərin təhlilini öyrənən humanitar bir elm.

Filologiya iki əsas sahəni əhatə edir

1. Dilçilik (Linqvistika): Dillərin strukturunu, semantik xüsusiyyətlərini, fonetikasını, sintaksisini və tarixi inkişafını öyrənir.

2. Ədəbiyyatşünaslıq: Ədəbiyyat mətnlərinin məzmunu, estetikası, janr xüsusiyyətləri və tarixi aspektlərini təhlil edir.

Filologiyanın əsas məqsədləri

• Dillərin mənşəyini və inkişafını araşdırmaq,

• Ədəbiyyat nümunələrinin mədəni və tarixi kontekstlərini öyrənmək,

• Müxtəlif dillərdəki mətnlərin tərcüməsi və təhlili.

Filologiyanın tarixi

Filologiyanın kökləri antik dövrlərə gedib çıxır. Qədim Yunanıstanda Homer əsərlərinin şərhi və Sanskrit filologiyası kimi ənənələr bu sahənin ilk nümunələrindəndir. Orta əsrlərdə teoloji mətnlərin araşdırılması və İntibah dövründə klassik mətnlərin yenidən tədqiqi filologiyanın inkişafında mühüm rol oynayıb.

Əsas sahələri

• Tarixi filologiya: Dillərin tarixi və qarşılıqlı əlaqələrini araşdırır.

• Tətbiqi filologiya: Dillərin öyrənilməsi və tədrisi ilə bağlı praktik məsələlərə yönəlir.

• Müqayisəli filologiya: Müxtəlif dillərin strukturunu və qohumluğunu müqayisə edir.