Baterya

Baterya
	Baryenteng mga selula asin baterya (ibabaw-wala hasta irarom-too): duwang AA, sarong D, sarong handheld ham radio na baterya, duwang 9-volt (PP3), duwang AAA, sarong C, sarong camcorder na baterya, sarong cordless phone na baterya
Klase	Gunuan nin kusog
Prinsipyo nin paggana	Reaksyong elektrokimikal, Puwersang elektromotibo
Enot na produksyon	1800s
Electronikong simbolo
	; An simbolo para sa baterya sa sarong diyagramong sirkito. Ini iyo gikan sa iskematikong pagkurit kan suanoy na klase nin baterya, an voltaic pile.

An baterya (Ingles: battery) iyo sarong gunuan nin elektrikong kusog na pigbibilog nin saro o mas dakol na mga selulang elektrokimikal na igwa nin panluwas na mga koneksyon^[1] para sa pagpapagana nin mga elektrikal na kagamitan arug kan flashlights, mobile phones, asin elektrikong awto. Kapag an baterya iyo nagsusuplay nin elektrikong kusog, an positibong terminal kaini iyo an cathode asin an negatibong terminal kaini iyo an anode.^[2] An terminal na pigmarkahan nin negatibo iyo an gunuan nin mga elektron na iyo mahiro sa paagi nin panluwas na elektrikong sirkito pasiring sa positibong terminal. Kapag an baterya iyo nakakonekta sa panluwas na elektrikong load, an redox na reaksyon iyo pigliliwat an halangkaw na enerhiyang rekatante pasiring sa mga hababang enerhiyang produkto, sagkod an talingkas na enerhiyang diperensya iyo naidadara sa panluwas na sirkito bilang an enerhiyang elektrikal.^[3] Sa uusipon,, an terminong "baterya" iyo ispesipikong dapit sa kagamitang pigbibilog nin dakol na selula, alagad an paggamit iyo naliwat para makaiba an mga kagamitang pigbibilog nin sarong solong selula.^[4]

An mga primerong (sarong-gamitan o "disposable") baterya iyo nagagamit sana nin sarong beses asin pig-aapon na; sarong bistong halimbawa iyo an alkalinong baterya na ginagamit sa mga flashlights asin nagkapirang mga portable electronic devices. An mga sekundaryang (rechargeable) baterya iyo pwedeng magamit asin i-recharge nin pirang beses gamit an kuryente; an orihinal na komposisyon kan mga electrode iyo pwedeng ma-imbak gamit an pabaliktad na kuryente. Halimbawa an lead-acid batteries na ginagamit sa mga behikulo asin an lithium-ion batteries na ginagamit sa mga portable na kagamitang arug kan mga laptop asin mobile phone.

An mga baterya iyo may hababaong ispesipikong enerhiya (enerhiya kada yunit nin masa) kaysa sa mga bistong panggatong (fuel) arug kan gasolina. Sa mga automobile, ini iyo naililihis gamit an mas halangkaw na efficiency kan mga elektrikong motor sa pagliwat kan enerhiyang electrikal pasiring sa kagibohang mekanikal, kumpara sa mga combustion engine.

↑ Crompton, T. R. (2000-03-20). Battery Reference Book (third ed.). Newnes. p. Glossary 3. ISBN 978-0-08-049995-6. Retrieved 2016-03-18.
↑ Pauling, Linus (1988). "15: Oxidation-Reduction Reactions; Electrolysis". General Chemistry. New York: Dover Publications, Inc. p. 539. ISBN 978-0-486-65622-9.
↑ Schmidt-Rohr, Klaus (2018). "How Batteries Store and Release Energy: Explaining Basic Electrochemistry". Journal of Chemical Education 95 (10): 1801–1810. doi:10.1021/acs.jchemed.8b00479. Bibcode: 2018JChEd..95.1801S.
↑ Pistoia, Gianfranco (2005-01-25). Batteries for Portable Devices. Elsevier. p. 1. ISBN 978-0-08-045556-3. Retrieved 2016-03-18.

[1] Crompton, T. R. (2000-03-20). Battery Reference Book (third ed.). Newnes. p. Glossary 3. ISBN 978-0-08-049995-6. Retrieved 2016-03-18.

[Pauling1988-2] Pauling, Linus (1988). "15: Oxidation-Reduction Reactions; Electrolysis". General Chemistry. New York: Dover Publications, Inc. p. 539. ISBN 978-0-486-65622-9.

[Schmidt-Rohr_18-3] Schmidt-Rohr, Klaus (2018). "How Batteries Store and Release Energy: Explaining Basic Electrochemistry". Journal of Chemical Education 95 (10): 1801–1810. doi:10.1021/acs.jchemed.8b00479. Bibcode: 2018JChEd..95.1801S.

[4] Pistoia, Gianfranco (2005-01-25). Batteries for Portable Devices. Elsevier. p. 1. ISBN 978-0-08-045556-3. Retrieved 2016-03-18.

[1]

[2]

[3]

[4]