Herodotus

Si Herodotus (Griyego: Ἡρόδοτος Hēródotos) sarong antigong historyador na Griyego na namundag sa Halicarnassus, Caria (ngonyan, Bodrum, Turkey) asin nabuhay kan ika-5 siglo BC (c. 484 BC - c. 425 BC). Siya binansagan na "Ama kan Historya" dahel siya an historyador na naaaraman na nagdamot nin mga materiales na sistematiko, asin inagi sa maogid na pag'aadal kun baga an mga materiales niya tarama asin totoo.^[1] An The Histories" - an saiyang obra maestra asin iyo mansana an saiyang tokda na ginibo - sarong rekord kan saiyang "mga pag'oosisa" (o, ἱστορία historía, sarong kataga na napasa sa Latin asin nagbado na kan modernong kahulogan kan tataramon na "history"), sarong imbestigasyon kun pano nagpoon an Gerang Griyego-Persyano asin kalakip na diyan an geograpiko y etnolohikong datos. Sabi ngane dawa bako man totoo an ibang mga osipon niya, saiyang sinabi na iniistorya niya sana man an pigsurumbong saiya. Dikit man an anoman na bagay sa personal niyang buhay ta an mga antigong rekords maipo na, minsan pa sararungat o garo imbento sana nin isip.

An saiyang obra, The Histories, na bisto man sa arapodan na The Researches o The Inquiries pigpirisan-pisan sa siyam na libro, na inginaran sa siyam na Musa - an "Musa kan Historya" iyo si Clio, representado enot na libro, sunod si Euterpe, Thaleh, Melpomene, Terpsichore, Erato, Polymnia, Ourania asin si Calliope para sa mga librong 2-9 sa pagkasunodsunod ninda.^[2]

Sa simple asin mahiwas na pakasabot, an The Histories, pinagpisan komo sarong dinastikong historya nin apat na hadeng Persyano:

• Cyrus, 557-530 BC: Libro 1;
• Cambyses, 530-522 BC: Libro 2 asin parte kan Libro 3;
• Darius, 521-486 BC: tada sa Libro 3 dangan, mga Libro 4,5,6;
• Xerxes, 486-479 BC: Mga Libro 7, 8, 9.

Sa laog kaining simpleng estruktura, an kagsurat sinusog kun pano an mga Persyano nagtalubo sa saindang kinaugalean sa pagsakyada asin pananakop asin ipinaheling niya kun pano an saindang mga gawe sa pag'isip manongod sa kinaban, iyo an nagdara sainda sa paglampog sa Gresya. .^[3] An ibang mga komentarista nakipagngutiil na an istorya kan enot na tolong hade saboot historya kuta kan Persya mismo asin an istorya manongod ki Xerxes, na dinugang huri na, kuta historya kan si mga Gerang Persyano.^[4]

1. ↑ New Oxford American Dictionary, "Herodotos", Oxford University Press
2. ↑ Larcher, Pierre-Henri (1829). Larcher's Notes on Herodotus. London: John R. Priestley. p. 526. 
3. ↑ Robin Waterfield (trans.) and Carolyn Dewald (ed.), The Histories by Herodotus, University of Oxford Press (1998), Introduction pages xii - xiii
4. ↑ Henry R. Immerwahr, 'Herodotus', in The Cambridge History of Classical Greek Literature: Greek Literature, P.Easterling and B.Knox (eds), Cambridge University Press (1985), page 434