Panahon kan Pagdiskobre

An Panahon kan Diskobre, midbid man bilang Panahon kan Explorasyon, iyo an kabtang kan amay na modernong peryodo asin largely overlapping sa Panahon kan Paglayag. Iyo iyan an peryodo gikan sa haros huring ika-15 na siglo sagkod sa ika-17 na siglo, durante kan an seafarers na gikan nagkapirang nasyon na Europeo na nag-eksplorar, nasakop, asin nasakyadang mga rehiyon sa bilog na globo. An Panahon kan Diskobre iyo an sarong transpormatibong peryodo sa kasaysayan kan kinaban kaidtong an mga dating isolated parts kan kinaban nagin konektado sa world-system asin biniklad an groundwork para sa globalisasyon. An ekstensibong eksplorasyon sa ibong na dagat, urog na an pagbukas kan rutang pandagat pasiring sa Kaindyahan asin an kolonisasyon kan Europa sa Amerika kan Espanyol asin Portuguese, huring uminapil an English, French asin Dutch, spurred in the International global trade. An interconnected global economy kan ika-21 na siglo igwa nin ginikanan sa expansion kan trade networks durante kan panahon na ini.

Nagtugdas man an exploration nin colonial empires asin minarkahan an nagdugang na adoption nin kolonyalismo bilang sarong polisiya nin gobyerno sa nagkapirang estado sa Europa. Huli ta siring kaiyan, kun minsan iyan sinonimo sa first wave of European colonization. Kinorte sa giraray kan kolonisasyon an power dynamics na nagkawsa sa geopolitical shifts sa Europa asin nagtugdas nin bagong mga sentro nin kapangyarihan sa labi sa Europa. Huli ta binugtak an kasaysayan kan tawo sa global common course, an legasiya kan Panahon kinorte an kinaban sagkod sa ngunyan.

An European oceanic exploration nagpoon sa maritime expeditions kan Portugal sa Canary Islands kaidtong 1336,^[1][2]asin sa huri iyo an Portuguese discoveries kan Atlantic archipelagos kan Madeira asin Azores, an baybayon kan Solnopan na Aprika kaidtong 1434, asin an pag-estabilisar kan rutang pandagat pasiring sa Indya kaidtong 1498 ni Vasco da Gama, na nag-inisyar kan Portuguese maritime asin presensya kan kalakalan sa Kerala asin Kadagatan na Indio.^[3][4]

Durante kan Panahon kan Pagdiskobre, inisponsoran kan Espanya asin pinadrino an transatlantic voyages of the Italian navigator Christopher Columbus, na poon kaidtong 1492 sagkod 1504 minarkahan an kapinonan kan kolonisasyon sa Amerika, asin an expedition of the Portuguese explorer Ferdinand Magellan tanganing magbukas nin ruta gikan sa Kadagatan Atlantiko pasiring sa Pacifiko, na sa huri nakamtan an enot na sirkumnabigasyon kan globo sa pag-ultanan kan 1519 asin 1522. An mga Spanish expeditions na ini signipikanteng nagkaigwa nin impact sa European perceptions kan kinaban. An mga pagdiskobre na ini naggiya sa nagkapirang naval expeditions sa Atlantic, Indian, asin Pacific Oceans, asin ekspedisyon sa daga sa Amerika, Asya, Aprika, asin Australia na nagpadagos sagkod sa huring ika-19 na siglo, sinundan kan exploration sa polar regions kaidtong ika-20 na siglo.

An European exploration iyo an nag-inisyar kan Columbian exchange sa pag-ultanan kan Daan na Kinaban (Europa, Asya, asin Aprika) asin kan Bagong Kinaban (an Amerika asin Australia). Imbwelto sa exchange na ini an pagbalyo kan mga tinanom, mga hayop, populasyon kan mga tawo (kabali an mga uripon), nakakaulakit na helang, asin kultura sa bilog na Subangan asin Solnopan na Emisperyo . An Panahon kan Pagdiskobre asin an European exploration imbwelto an pagsamapa kan kinaban, hinubog an bagong pananaw sa kinaban asin nagpasilitar nin contact sa hararayong sibilisasyon. An mga kontinenteng ginurit kan mga Europeong paragibo nin mapa kan Panahon uminuswag gikan sa abstract na "blobs" pasiring sa outlines na urog na namimidbidan ta sa ngunyan.^[5] Simultaneously, an paglakop kan mga bagong helang, urog na an nakakaapekto sa mga American Indians, naggiya pasiring sa marikas na pagbawas sa populasyon. Nahiling sa kapanahonan na ini an lakop na pag-uripon, exploitation asin military conquest kan native populations, concurrent sa nagtatalubong economic influence asin paglakop kan solnopan asin kulturang Europeo, siyensya asin teknolohiya na naggigiya pasiring sa faster-than-exponential population growth sa bilog na kinaban.

1. ↑ Butel, Paul (2002-03-11). The Atlantic (in English). Taylor & Francis. ISBN 978-0-203-01044-0. Archived from the original on 2021-04-21. Retrieved 2021-11-15.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
2. ↑ Kleinhenz, Christopher (2004). Medieval Italy: An Encyclopedia. 1. Routledge. p. 407. 
3. ↑ "Portuguese, The – Banglapedia". en.banglapedia.org. Archived from the original on 1 April 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
4. ↑ Raychaudhuri, Tapan (1982). The Cambridge Economic History of India: Volume 1, C.1200-c.1750. CUP Archive. ISBN 978-0-521-22692-9. Archived from the original on 2014-07-04. Retrieved 2022-05-19.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
5. ↑ Arnold, David (2006). The Age of Discovery, 1400-1600, (London: Routledge), p XI, https://books.google.com/books?id=SbIEAQAAQBAJ&q=The+Age+of+Discovery,+1400-1600