Sudan

An Republika nin Sudan (/suːˈdæn/),Arabe: جمهورية السودان‎, Jumhūrīyat al Sūdān), sarong nasyon sa norte-subangan kan Afrika. Ehipto An kadolon niya sa amnayan, an Pulang Dagat, sa norte-subangan, an Eritrea asin Etopya, sa subangan, an Kenya saka Uganda, sa sur-subangan, an Demokratikong Republika nin Congo asin kan Republika nin Aprikanong Sentral, sa sur-solnopan, an Chad sa solnopan asin kan Libya sa norte-solnopan. An Dagat Nile binabanga' na gayo an Sudan sa pag'oltan kan parteng subangan asin kan parteng solnopan.^[1] An populasyon kan Sudan nagaabot sa 42,272,000 (2011). ^[2]

An banwang Sudan may halawig na agi-agi, poon pa hale sa antigong panahon asin, huli sa saiyang pisikal na kamugtakan, pororopot ini sa historya kan Ehipto. May mga periodo na ini katakod pulitikalmente sa banwang Ehipto. Kan ini magin talingkas sa Ehipto asin sa Reyno Unido kan 1956, an Sudan nag'agi sa, asin nagtios nin kagpitong taon na gera sibil poon 1955 abot 1972, asin ini nasundan pa nin mga makuring diringkilan sa pag'oltan kan mga tagaNorteng Sudano (na an ginikanan Nubiano asin Arabong dugo) saka kan mga Kristiyano asin animistang Nilotes sa Habagatan Sudan. Haros an diringkilan nangyayari huli sa mga rason etniko, pagkakaiba sa relihiyon asin pagkakaiba sa lebel kan saindang ekonomiya. Dangan kan 1983 nagputok naman an inapod na ika-2 Sudanong Gera Sibil, na ginatongan kan daing-ontok na durulak sa lado nin mga militar asin mga pulitiko. Dahelan kaini, inagaw an poder sa sarong daing-dugoan na kudeta ni koronel Omar-al-Bashir kan taon 1989, dangan pigproklama niya an sadiri bilang Presidente kan Sudan.^[3] An gera sibil napondo sa piririmahan kan inapod na Komprehensibong Pag'oroyon Sa Katoninongan na nagtatao nin autonomiya sa ronang habagatan kan nasyon. Mala ta resulta kan reperendum kan Enero 2011, an Habagatan Sudan masuway na sa Hulyo 9, 2011.^[4]

1. ↑ http://www.arab.de/arabinfo/sudan.htm
2. ↑ http://www.trueknowledge.com
3. ↑ http://www.reuters.com/article/2008/07/14/uk-warcrimes-sudan-bashir-profile-idUKL1435274220080714
4. ↑ McDoom, Opheera (7 February 2011). "South Sudan votes for independence by landslide". Reuters.uk.reuters.com. Archived from the original on 8 February 2011. Retrieved 7 February 2011.