Fanerozoeg

Ar Fanerozoeg zo ar prantad amzer m'eo bet fonnus ennañ ar vuhez hag ar spesadoù loened peurgetket. Kregiñ a ra 545 milion a vloavezhioù zo, d'ar poent ma oa diwanet an anevaled kentañ dezho ur grogenn galet. N'eo ket echu c'hoazh. Dont a ra goude ar Proterozoeg zo ul lodenn eus ar rakkambrian, ur marevezh ledan a grogas gant ganedigezh hor planedenn hag a echu kent ar Fanerozoeg

E anv a dalvez "buhez welus" ha daveiñ a ra da vent bras an organegoù a ziwan adalek an darzhadeg kambrian.

Un tamm diresis eo an harzioù etre ar c'hambrian hag ar rakkambrian. En XIX^vet kantved o lakaed e lec'h ma yeas diwar-wel ar vuhez vetazoeg gentañ met adalek-se e oa bet kavet un niver bras a daksonoù rakkambriat na grogjod d'o studiañ nemet er bloavezhioù 50. Darn vrasañ an doarourien hag ar baleontologourien a gred e teraou ar c'hambrian gant donedigezh war-wel an trilobitoù hag an arc'haeosyatha gentañ, donedigezh war-wel Trichophycus pedum pe hini ur strollad a fosiloù anvet "kregin bihan". An harzioù disheñvel-se na ziforc'hont nemet dre un nebeud milionoù bloavezh.

E tri maread eo disrannet ar fanerozoeg : ar paleozoeg, ar mezozoeg hag ar senozoeg. Er skridoù kozh e live ar ger "fanerozoeg" ar maread a zedenas ar baleontologourien. Nebeutoc'h implijet eo hiziv.

E-pad ar fanerozoeg e-yeas war-wel an anevelad hag ar plantennoù liesek. E-pad ar maread en em furmas an dreistkevandir diwezhañ, ar Pangea.