República da Guiné-Bissau Republik Ginea-Bissau | |||||
| |||||
Ger-stur : "Unidade, Luta, Progresso" (Portugaleg) "Unvaniezh, Stourm, Araokadur" | |||||
Kan broadel: Esta é a Nossa Pátria Bem Amada (Portugaleg) | |||||
Kêr-benn (ha kêr vrasañ) |
Bissau | ||||
Yezh(où) ofisiel | Portugaleg | ||||
---|---|---|---|---|---|
Gouarnamant | Republik | ||||
- Prezidant | Umaro Sissoco Embaló | ||||
- Kentañ Ministr | Rui Duarte de Barros | ||||
Dizalc'hded | diouzh Portugal | ||||
- Diskleriet | 24 Gwengolo 1973 | ||||
- Anavezet | 10 Gwengolo 1974 | ||||
Gorread | |||||
- Hollad | 36.125 km² (136vet) | ||||
- Dour (%) | 22,4 | ||||
Poblañs | |||||
- istimadur Gouere 2005 | 1.586.000 () | ||||
- niveradeg 2002 | 1.345.479 | ||||
- Stankter | 44/km² (154vet) | ||||
PDK (PGP) | 2005 (istimadur) | ||||
- Hollad | $1,167 miliard (165vet) | ||||
- Keidenn | $736 (177vet) | ||||
FDD (2004) | 0,349 (izel) (173) | ||||
Moneiz | Lur CFA (XOF )
| ||||
Gwerzhid-eur | (UTCGMT) | ||||
Kod kenrouedad | .gw | ||||
Kod pellgomz | +245 |
Ginea Bissau (Republik Ginea Bissau ent-hir, República da Guiné-Bissau e portugaleg, yezh ofisiel ar vro) zo ur stad eus kornôg Afrika, paket etre Senegal en hanternoz, Republik Ginea er c’hreisteiz hag er reter, hag ar Meurvor Atlantel er c’hornôg.
En em ledañ a ra war 36 120 km2 ha poblet eo gant ouzhpenn ur milion a dud (1 345 479 a annezidi e 2002). Bissau eo ar gêr-benn.
Izel eo ar braz eus douaroù ar vro : e 300 metr uhelder emañ al lec’h uhelañ. Dirak aberioù ar stêrioù Geba ha Corubal en em astenn an inizi Bijagós.
Gwechall e oa eno rouantelezh Kaabu (Gabú), un tamm eus Impalaeriezh Mali, a gaver roud anezhañ betek an XVIIIvet kantved. Tamm-ha-tamm e voe trevadennet an arvor gant Portugaliz, a rae kenwerzh ar sklaved eno. Met ne voe ergerzhet an diabarzh nemet en XIXvet kantved. Neuze e teuas an douaroù a ya bremañ d’ober Ginea-Bissau hag ar C'hab Glas da vezañ un drevadenn eus Portugal, kelc’hiet gant trevadennoù gall. E 1956 e krogas stourm ar Partido Africano da Independência da Guiné e Cabo Verde (PAIGC) evit an dizalc’hiezh. Dont a reas Ginea-Bissau da vezañ ur stad dizalc’h d’ar 24 a viz Gwengolo 1973, hag anavezet e voe ar stad nevez gant Portugal e 1974.
Ar portugaleg eo yezh ofisiel ar vro met ne vez kaozeet nemet gant un niver bihan a dud. Fula ha Mandinka zo yezhoù a vez kaozeet gant kalz tud, dreist-holl en hanternoz ar vro. En arvor e vez kaozeet kreoleg Ginea-Bissau (kriol), gant tud a bep seurt, en o zouez diskennidi Portugaliz hag Afrikaned (Mestiços) ha tud deuet eus Makao.