Er yezhoniezh e vez implijet an termen kensonenn hugenn (saoz.: uvular consonant) war dachenn ar fonetik hag ar fonologiezh evit komz eus ur gensonenn ganti an hugenn da lec'h distagañ pennañ, da lâret eo e stok pe e tosta korf an teod ouzh an hugenn.
Ne vez kavet nemet ur gensonenn hugenn e rannyezhoù brezhonek zo hag ivez e yezhoù all eus Europa, da lâret eo al lizherenn "r" distaget evel e galleg (evel ma vez komzet e Pariz) dreist-holl pe c'hoazh e portugaleg (evel ma vez komzet e Lisbon) hag en daneg. Ne vez implijet kensonenn hugenn ebet e yezhoù Aostralia ha yezhoù ar meurvor habask. E lec'hioù all eus ar bed avat e vezont implijet stank, dreist-holl en Afrika, e Norzhamerika, hag er Reter-Kreiz.
Setu ar c'hensonennoù hugenn pennañ gant bep a arouezenn hervez reolennoù treuzskrivañ al lizherenneg fonetikel etrebroadel:
LFE | Deskrivadur | Skouer | |||
---|---|---|---|---|---|
Yezh | Stumm skrivet | LFE | Ster | ||
hugenn dre fri (mouezhiet) | japaneg | 日本 Nihon | [ni.hoɴ] | "Japan" | |
hugenn dre serriñ divouezh | kazac'heg | Қазақ Qazaq | [qɑzɑq] | "kazac'heg" | |
hugenn dre serriñ mouezhiet | inuktitut | utirama | [ʔutiɢama] | "peogwir e tistroan" | |
hugenn dre daravat divouezh | alamaneg | Dach | [daχ] | "pal" | |
hugenn dre daravat mouezhiet | armenieg | քաղաքավար | [kʰaʁakʰaˈvaɹ] | "seven" | |
hugenn dre froumal (mouezhiet) | portugaleg (Europa) | carro | [ˈkaʀu] | "karr(-tan)" | |
hugenn dre strakal (divouezh) | ketchwaeg (Cusco) | q'allu | [ˈq̕aʎu] | "chaos tomatez" | |
hugenn dre entarzhañ (mouezhiet) | Mam | [ʛa] | "tan" |
Kensonennoù | Gwelit ivez: Lizherenneg fonetik etrebroadel, Vogalenn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An arouezennoù a-zehoù e pep par mar bez a ra dave d'ur gensonenn mouezhiet. E gris emañ ar sonioù ma kreder dibosubl o c'havout. |