Stankenn darzh

Er yezhoniezh e vez implijet an termen stankenn darzh pe taol tarzh (saoz: glottal stop) evit komz eus ur stankenn darzh divouezh treuzskrivet /ʔ/ gant Lizherenneg Fonetikel Etreboadel hervez ha /?/ hervez reolennoù treuzskrivañ X-SAMPA

Talvezout a ra an taol tarzh da fonem evel n'eus forzh peseurt sonenn all e meur a yezh hag implijet e vez gant meur a hini all evel alofonenn, da lâret eo ne dalvez ket da sonenn leun implijet evit diforc'hañ gerioù, da skouer:

Implijet evel alofonenn

Alamaneg

Estreget degouezhioù yezhadurel resis, en alamaneg e vez lakaet un taol tarzh e dibenn pep morfem gantañ ur vogalenn en he fenn, da skouer:

die Entehrung ("an dizenor") [diː ʔεnt'ʔeːʁʊŋ]

Ne gaver hiatus ebet neuze mag en alamaneg, nag en izelvroeg damheñvel e mont-en-dro er c'heñver-mañ ivez.

Mandarineg ha vietnameg

Hervez dielfennadur fonologel yezhonourion/ezed 'zo e rank pep silabenn kregiñ gant ur gensonenn atav e sinaeg mandarinek hag e vietnameg ha pa n'eus kensonenn ebet all e krog ur silabenn dre ret gant un taol troc'h-avel. N'eo ket ur fonem er yezhoù-mañ nueze dre ma ne degouezh nemet el lec'h-se pa vank ur gensonenn all, da skouer:

sinaeg mandarinek: 愛 ài ("karout") = /ài/ = [ʔài].

vietnameg: ô ("disglavier") = /ō/ = [ʔōː].

Saozneg

E meur a rannyezh saoznek e talvez an taol tarzh da alofonenn evit fonemoù all er pausa (pe e dibenn ur ger) ha/pe dirak ur gensonenn all pe c'hoazh etre vogalennoù, dreist-holl /t/ met ivez a-wezhioù /k/, da skouer habit ("boaz") ha cat ("kazh"), bottle ("bouteilh") ha fatter ("druzoc'h"; "tevoc'h") a c'hell bezañ distaget:

['hæbɪt], ['hæbɪt^¬] pe ['hæbɪʔ]

[kæt], [kæt^¬] pe [kæʔ].

['bɒtl̩] pe ['bɒʔl̩]

['fætə] pe ['fæʔə].

Implijet evel fonem

Setu un nebeud skouerioù eus ar yezhoù a ra gant an taol tarzh evel ur fonem:

yezhoù semitek:

arabeg: شَيْء šayʾ [ʃajʔ] ("tra")

hebraeg: אַל [ʔal] ("nac'h")

malteg (skrivet q): triq [triʔ] ("hent")

amhareg: ስብአ säbʾä [sɜbʔɜ] ("pobl")

Yezhoù zo komzet en Afrika, da skouer:

haousaeg: ā’ā̀ [áːʔàː] ("nann")

ngbakaeg: [ʔõ̀ʔṍõ̀] ("krapat")

perseg: دعوا [dæʔ'vɒ] ("tabutal")

taieg: ขณะที่ [kʰā'nàʔtʰî] ("tra ma")

Meur a yezh polinezek, da skouer

hawaieg: Hawai‘i, ("Hawaii")

nahouatleg: pâhzotl [paːʔzotɬ͡] ("biskoulenn")

cheyeneg: ma’eno [maʔɪno̥] ("baot")

peuleg: fiʼi [fiʔi] ("skoas")

tsalagieg: ᏔᎵᏁ taline [tʰaʔliːne] ("eil")