Andi

Andi ili Kordiljeri su nabrano gorje koje se u dužini od 7200 km proteže uz zapadnu obalu Južne Amerike. To je najduži kontinentalni planinski lanac na svijetu, koji formira neprekidnu visoravan duž zapadnog ruba Južne Amerike. Opseg je dugačak 8.900 km, širok 200 do 700 km (najširi između 18°J – 20°J geografske širine), i ima prosječnu visinu od oko 4.000 m. Andi se prostiru od sjevera prema jugu kroz sedam južnoameričkih zemalja: Venecuelu, Kolumbiju, Ekvador, Peru, Boliviju, Čile i Argentinu. Građeno pretežno od paleozojskih i mezozojskih naslaga, izdignutih alpskim nabiranjem i znatno prekrivenih vulkanskim izljevima. Najviše aktivnih i ugašenih vulkana ima između Kolumbije i Ekvadora (najpoznatiji je Chimborazo).

Istočni ogranci ističu se rudnim bogatstvom u paleozojskim stijenama. U sjevernim i srednjim Andima planinske zavale i ravnjaci dobro su obrađeni, a tu su i naselja na najvišim apsolutnim visinama na Zemlji.

Dužinom, Ande su podijeljene na nekoliko nizova, razdvojenih srednjim depresijama. Ande su lokacija nekoliko visokih visoravni - od kojih su neki domaćini većih gradova kao što su Quito, Bogota, Cali, Arequipa, Medellín, Bucaramanga, Sucre, Merida, El Alto i La Paz. Visoravan Altiplano je druga najviša na svijetu nakon Tibetanske visoravni. Ovi rasponi su zauzvrat grupisani u tri glavne divizije na osnovu klime: tropske Ande, suhe Ande i vlažne Ande.

Planine Ande su najviši planinski lanac izvan Azije. Najviša planina izvan Azije, argentinska Akonkagva, uzdiže se na nadmorsku visinu od oko 6.961 m. Vrh Chimborazo u ekvadorskim Andima udaljeniji je od Zemljinog centra od bilo koje druge lokacije na površini Zemlje, zbog ekvatorijalnog ispupčenja koje je rezultat Zemljine rotacije. Najviši vulkani na svijetu nalaze se u Andima, uključujući Ojos del Salado na granici Čilea i Argentine, koji se uzdiže na 6.893 m.

Ande su također dio američke Kordiljere, lanca planinskih lanaca (cordillera) koji se sastoji od gotovo kontinuiranog niza planinskih lanaca koji čine zapadnu "kičmu" Amerike i Antarktika.

Ime Andi je nastalo po imenu plemena Anti Indijanaca koji su bili nastanjeni za vrijeme Inka u provinciji Antisuyu, koja je također nosila ime po njima.