Cvrcka | |
---|---|
Države | Bosna i Hercegovina |
Dužina | 12 km |
Izvor | obronci Čemernice |
NV izvora | 1100 m |
Ušće | Vrbanja (Večići - Vrbanjci) |
Sliv | Crnomorski sliv |
Pritoke | Bukovica |
Cvrckâ je najveća lijeva pritoka Vrbanje[1][2]
Izvire na sjeveroistočnim padinama Čemernice, na vododijelnici sa Jakotinom (također lijevom pritokom iste rijeke) i potocima koji se ulijevaju u Ugar. Duga je oko 12 km. Ušće joj je kod Vrbanjaca i Večića. Nastaje od dvije čelenke: Međurača (izvor na oko 1100 m n/v) i Vukača (izvor na oko 850 m n/v)[3]
Nakon utoka jedine pritoke – Bukovice, ulazi u dubok, strm i sa zapadne strane nepristupačan kanjon, čija dubina mjestimično iznosi i do 400 m u odnosu na okolni plato. U kanjonskom toku je niz kaskadnih virovâ ("kotlacâ"), a pri njegovom kraju (ispod sela Hrastik) su atraktivna Vilen(j)ska vrela. To je snažan izvor na desnoj litici sa koje voda pada u raspršenim mlazevima. Šezdesetih godina prošlog vijeka, na Cvrckoj je bilo oko 30 vodenica.
Iz kanjona rijeka izlazi u ljevkasto polje tek nešto prije Večića. Ta zaravan se proširuje u Večićko polje, koje se nalazi u uglu što za zatvaraju Cvrcka i Vrbanja, a proteže se oko 3 km uzvodno uz Vrbanju. Široko je oko 2 km.[4][5]