Konstantin I | |
---|---|
Car Rimskog Carstva | |
Vladavina | 25. juli 306 – 22. maj 337. |
Prethodnik | Konstancije I |
Nasljednik | |
Supružnik | |
Djeca | |
Dinastija | Konstantinova |
Otac | Konstancije I |
Majka | Helena Carigradska |
Rođenje | 27. februar 272. Naisus, Mezija |
Smrt | 22. maj 337. Nikomedija |
Konstantin Veliki (latinski: Flavius Valerius Aurelius Constantinus Augustus; 27. februar 272. n.e. Naisus - 22. maja 337. n.e. blizu grada Nikomedija). Također poznat kao Konstantin I ili Sv. Konstantin, bio je rimski car od 306. n.e. do 337. godine n.e.. Konstantin je bio sin Flavija Valerija Konstancija, oficira rimske vojske, i njegove supruge Helene.[1] Njegov otac bio je Cezar, zamjenik cara na zapadu od 293. godine. Konstantin je poslan na istok, gdje je postao vojni tribun za vrijeme vladavine careva Dioklecijana i Galerija. Godine 305. podignut je na rang Augustusa, glavnog vladara zapadnog dijela Rimskog Carstva, a tada je posjetio svoga oca u Britaniji. Nakon smrti oca 306. godine, rimska vojska priznala je Konstantina za rimskog cara. Izašao je kao pobjednik u seriji građanskih ratova protiv careva Maksencija i Licinija, te je postao jedini vladar zapadnog i istočnog dijela carevine 324. godine.
Kao car, Konstantin je donio mnoge administrativne, finansijske, društvene i vojne promjene u svrhu jačanja carstva, a odvojio je civilnu i vojnu vlast. Novi zlatnik, solidus, uveden je u borbi protiv inflacije. To će postati standard za bizantijske i evropske valute više od hiljadu godina. Konstantin je prvi rimski car koji je prešao na hrišćanstvo, te je imao značajnu ulogu u proglašenju Milanskog edikta, koji je proglasio vjersku toleranciju u cijelom carstvu. U vojnim pitanjima rimska vojska je reorganizirana, te se sastojala od vojnika koji su bili u garnizonima, a bili su sposobni da se suprotstave unutrašnjim prijetnjama i barbarskim invazijama.
U doba Konstantina označena je posebna epoha u historiji Rimskog Carstva. Dao je da se sagradi nova carska rezidencija u Bizantijumu i nazvao ga Novi Rim. Međutim, u njegovu čast, rimljani su ga nazvali Konstantinopolj, koji će kasnije postati glavni grad Bizantijskog Carstva više od hiljadu godina. Zbog toga, on se smatra osnivačem Bizantijskog Carstva. Njegova najveća politička zaostavština je to, što je ostavio carstvo svojim sinovima, kada je zamijenio Dioklecijanovu tetrarhiju sa principom dinastičkog naslijeđa. Njegov ugled cvjetao je za vrijeme vladavine njegove djece i stoljećima nakon njegove vladavine. Srednjovjekovna crkva ga je potvrdila kao uzora vrline, dok su ga sekularni vladari vidjeli kao simbol carskog legitimiteta i identiteta. Počevši sa renesansom, bilo je više kritičnih procjena njegove vladavine, a kritičari su ga predstavljali kao despotskog tiranina. Kasniji historičari dovodili su u pitanje iskrenost njegove hrišćanske vjere, te su predstavili Konstantina kao političara pametnog i spretnog u spletkarenju, koji je shvatio političku moć jedinstvene hrišćanske religije.[2]
Car Konstantin se s pravom naziva najvažnijim carem iz vremena kasne antike. Njegova moćna ličnost položila je temelje post-klasičnoj evropskoj civilizaciji. Konstantinova vladavina bila je sadržajna i vrlo dramatična. Pobjeda u bici na Milvijskom mostu smatra se među odlučujućim trenucima u historiji svijeta. Legalizacija i podrška hrišćanstvu i njegovo utemeljenje Novog Rima u Bizantiji spadaju među najznačajnije odluke ikada napravljene od strane jednog evropskog vladara. Činjenica da je deset bizantijskih careva nakon njega nosilo njegovo ime može poslužiti kao dokaz njegove važnosti i ugleda koji je uživao.[3]