Konzervativizam

Konzervativizam je u osnovnom značenju vrsta društvene, kulturne i političke filozofije i djelovanje koje se protivi naglim društvenim promjenama, naročito revolucionarnim, a zagovara stabilnost poretka, oslonac na tradiciju i na tradicionalne institucije i vrijednosti (porodica, religija, nacionalna privrženost itd.); reforme prihvaća samo ako su striktno pragmatične i ne narušavaju društvenu stabilnost. U prenesenom, razgovornom značenju, termin konzervativizam označava nesposobnost da se prihvati društveni razvoj i modernitet; staromodnost, učmalost.^[1]

Pristalica konzervativizma je konzervativac. Suprotan je pojam progresista. U javnim diskusijama o raznim društvenim i političkim problemima, ne samo u užem političkom području, redovno se mogu prepoznati "konzervativni" i "progresivni" pristup.

Konzervativizam je zajednički naziv za političke ideologije koje se zalažu za državno uređenje koje se temelji na tradicionalnim vrijednostima, odnosno na očuvanju postojećeg društvenog poretka. Jedna od alternativnih definicija konzervativizam navodi kao ideologiju kojoj je cilj očuvanje reda i mira na račun društvene jednakosti i ličnih sloboda.

Konzervativizam se ponekad definiše i kao vezanost za tradicionalne principe, nasuprot liberalizmu i drugim oblicima progresivizma koji se zalažu za otvorenost prema novim idejama i društvenom eksperimentisanju. Konzervativizam se u politici danas obično vezuje uz desne političke stranke i pokrete, iako bi se konzervativnim mogli nazvati i ljevičari koji se opiru preispitivanju pojedinih ideoloških dogmi.

Dodatne teškoće oko definicije konzervativizma izaziva i činjenica da se definicije tradicionalnih vrijednosti i poretka mijenjaju s vremenom. Tako su se u 19. vijeku zagovornici laissez faire kapitalizma nazivali liberalima, dok su u 20. vijeku Konzervativna stranka u Velikoj Britaniji, Republikanci u Sjedinjenim Državama i druge konzervativne stranke, nasuporot ljevičarskom zalaganju za državnu intervneciju, prihvatile "neoliberalnu" ekonomsku strategiju.

1. ^ "Conservatism". Encyclopædia Britannica (jezik: engleski). Pristupljeno 19. 6. 2018.