Back Metaan Afrikaans Metano AN ميثان Arabic Metanu AST Metan Azerbaijani متان AZB Метан Bashkir Metano BCL Метан Byelorussian Мэтан BE-X-OLD
| Metan | |
|---|---|
  | |
| Općenito | |
| Hemijski spoj | Metan |
| Druga imena | močvarni gas, rudnički gas |
| Molekularna formula | CH4 |
| CAS registarski broj | 74-82-8 |
| Kratki opis | bezbojni gas |
| Osobine1 | |
| Molarna masa | 16.0425 g/mol |
| Agregatno stanje | gasovito |
| Gustoća | 0,717 kg/m3 |
| Tačka topljenja | -182.5 °C |
| Tačka ključanja | -161.6 °C |
| Rastvorljivost | 3.5 mg/100 mL (17 °C) |
| Rizičnost | |
| NFPA 704 |  4
1
0
|
| 1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima. | |
Metan je bezbojni plin, spoj ugljika i vodika sa hemijskom formulom CH4. Spojevi ugljika i vodika nazivaju se ugljikovodici, a metan je najjednostavniji iz klase alkana. Osnovni sastojak je zemnog plina. Zapaljen gori svjetlim modrikastim plamenom, a njegovim sagorijevanjem u prisustvu kisika nastaje ugljik dioksid i voda. Netopljiv u vodi, a u smjesi sa zrakom vrlo eksplozivan. Relativno velika količina metana na Zemlji daje mu status alternativnog, atraktivnog izvora energije. Međutim, pošto je na normalnoj temperaturi i pritisku u gasovitom stanju, metan je veoma teško transportovati iz njegovih nalazišta. Kao gas, obično se prevozi putem gasovoda ili cisternama ukapljen kao tekućina na temperaturi ispod -162 °C (kao LNG - liquefied natural gas).
Metan ima potencijalno djelovanje kao staklenički gas sa visokim potencijalom za globalno zatopljenje sa indeksom od 72 (uz prosjek od 20 godina) odnosno indeksom 25 (uz prosjek od 100 godina)[1]. Naposlijetku, metan u atmosferi se oksidira, proizvodeći ugljik dioksid i vodu. Zbog toga, metan u atmosferi ima poluvrijeme postojanja od oko sedam godina.
Rasprostranjenost metana u Zemljinoj atmosferi u toku 1998 godine je procijenjena na 1745 ppb (milijarditi dio, parts per billion), a procjenjuje se da se u 1750. godini u atmosferi nalazilo oko 700 ppb. Metan može zadržavati i do 20 puta više toplote od ugljik dioksida. U istom periodu (1750-1998) količina CO2 u atmosferi je porasla sa 278 na 365 ppm (milionti dio, parts per million). Toplinski efekt zbog ovog povećanja količine metana je oko jedne trećine od istog efekta povećanja CO2[2]. Pored toga, postoje ogromne ali nepoznate količine metana u obliku metan hidrata na dnu okeana. Zemljina kora također sadrži ogromne količine metana. Velike količine se proizvedu anaerobski putem metanogeneze. Ostali izvori metana su vulkanske erupcije i fermentacijom unutar stoke (krava, ovaca, konja i drugih životinja).
- ^ IPCC Fourth Assessment Report
- ^ "Radiative Forces of Climate Change". Climate Change 2001: The Scientific Basis. IPCC. Arhivirano s originala, 15. 6. 2007. Pristupljeno 26. 5. 2008.