NATO North Atlantic Treaty Organization (en) Organisation du traité de l'Atlantique nord (fr) |
||||
---|---|---|---|---|
|
||||
Položaj NATO-a
|
||||
Glavno sjedište | Brisel |
|||
Službeni jezik | engleski, francuski | |||
Broj zemalja članica | ||||
Lideri | ||||
Mark Rutte | ||||
Zakonodavstvo | ||||
Datum osnivanja | 4. april 1949 | |||
Veb-sajt | www.nato.int |
NATO (skraćenica od engleski: North Atlantic Treaty Organisation – Sjevernoatlanski vojni savez) ustanovljen je 1949. između država tadašnjeg zapadnog bloka. Danas NATO ima 32 zemlje članice. U prvih nekoliko godina, NATO je bio svojevrsno obično političko udruženje. Prvi NATO-ov generalni sekretar Hastings Ismay, rekao je da je cilj organizacije "odbraniti se od Sovjetskog Saveza". Padom Berlinskog zida 1989, glavni cilj saveza postale su zemlje koje su prethodno bile pod uticajem Istočnog bloka, tj. bivši članovi Varšavskog pakta. To se prije svega odnosi na zemlje srednje Evrope i Balkanskog poluostrva, što je dovelo do proširenja saveza 1999 (Češka, Poljska i Mađarska), 2004 (Bugarska, Rumunija, Slovenija, Estonija, Letonija, Litvanija i Slovačka), 2009 (Hrvatska i Albanija) i 2017 (Crna Gora). Godine 2009. trebala se i Sjeverna Makedonija pridružiti savezu, ali zbog neslaganja s Grčkom zbog imena "Makedonija" blokiran joj je pristup. Sjeverna Makedonija je postala članica NATO-a 2020. Najnovije članice NATO-a su Finska (2023) i Švedska (2024).
Nakon terorističkih napada od 2001. na američki savez usmjereni su novi izazovi, učestvovanje vojnika u Afganistanu i Iraku.