 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Ponosnik je učesnik u karavanskom prevozu robe u srednjovjekovnoj Bosni.
Karavanska trgovina podrazumijevala je učešće dobro uvježbanih i iskusnih osoba koji su utovarali robu na životinje (konje, mazge, mule), tjerali životinje da nose robu (tovare) određenom predviđenom trasom puta, da se brinu o ishrani i zdravlju tovarnih životinja, odmoru i zamjeni tovarnih životinja, ispravnosti i zaštiti prevožene robe u toku njenog prevoza. To su bili ponosnici, brojni a češće anonimni predstavnici koji su u opisu svoga posla bili glavna radna snaga uz tovarne životinje u karavanskom saobraćaju. Uz sve navedeno morali su poznavati širu putnu mrežu kako bi odoljeli mogućim presretanjima i lošim vremenskim uslovima, i poznavati prateći teren i objekte na putu radi ukonačivanja i odmora.
Organizacija karavanske trgovine uglavnom je bila u rukama Vlaha, koji su u radu sa stokom i kretanju sa stokom imali najviše iskustva obzirom na svoj uobičajeni način života i privređivanja. Obično su ponosnici za jedan karavan bili iz jednog roda ili jednog katuna, a na njihovom čelu je bio kramar (primićur) koji je i u rodovskom i katunskom pogledu (katunar) predstavljao glavnog predstavnika. Na taj način se prepoznaju čitave rođačke ekipe iskusnih ponosnika koje se mogu pratiti decenijama u karavanskom saobraćaju. Broj tovara (konja) ponekad je prelazio i stotine, pa je više rodova ulazilo u realizaciju zajedničkog karavana.