Salahudin | |
---|---|
Sultan Egipta | |
Vladavina | 1171 - 1193. |
Prethodnik | Al-Adid |
Nasljednik | Al-Aziz Uthman |
Sultan Sirije | |
Vladavina | 1174 - 1186. |
Prethodnik | Nur ad-Din |
Nasljednik | Al-Afdal ibn Salah ad-Din |
Supružnik | Ismat ad-Din Khatun |
Dinastija | Ejubidi |
Otac | Najm ad-Din Ejub |
Rođenje | 1138. Tikrit, Irak |
Smrt | 4. mart 1193. Damask, Sirija |
Mjesto sahrane | Umejadska džamija, Damask, Sirija |
Salah ad-Din Jusuf ibn Ejub (Arapski صلاح الدين يوسف بن أيوب; rođen 1138 - 4. mart 1193), poznatiji u islamskom svijetu kao Salahudin a na zapadu kao Saladin,[1][2][3] je bio prvi sultan Egipta i Sirije[4] i osnivač Ejubidske dinastije, koja je dobila ime po njegovom ocu. Kao sunitski musliman kurdskog porijekla,[5][6][7] Salahudin je predvodio muslimanski otpor evropskim križarima u Levantu. Na vrhuncu svoje moći, njegov sultanat je obuhvatao Egipat, Siriju, Mezopotamiju, Hidžaz, Jemen i druge dijelove sjeverne Afrike.[8] Poznat je po oslobođenju Jerusalima 1187. godine.[9]
Nakon dolaska u Fatimidski Egipat 1163. godine, Salahudin je izabran u Fatimidsku vladu na osnovu svojih vojnih uspjeha protiv križara i bio je u blizini halife al-Adida. Kada je Salahudinov stric Shirkuh umro 1169. godine, al-Adid je imenovao Salahudina vezirom; to je bio rijedak slučaj da se imenuje jedan sunitski musliman na tako važan položaj u šiitskom halifatu. Tokom svog mandata kao vezir, Salahudin je počeo da podriva Fatimidske ustanove, a nakon smrti al-Adida 1171. godine preuzeo je vlast i ponovo oformio Abasidski halifat u Egiptu. U narednim godinama, vodio je pohode protiv križara u Palestini, osvojio Jemen i ugušio fatimidsku pobunu u Gornjem Egiptu.
Nedugo nakon smrti Nura ad-Dina 1174. godine, Salahudin je lično predvodio zauzimanje Sirije. Do sredine 1175. godine, Salahudin je zauzeo Hamu i Homs, pozivajući na animozitet prema bivšim Zengid gospodarima, koji su bili zvanični vladari Sirije. Ubrzo nakon toga, porazio je Zengid vojsku u bici kod rogova Hame i proglašen je sultanom Egipta i Sirije od strane abasidskog halife al-Mustadija. Do 1182. godine, Salahudin je zauzeo cijelu Siriju osim zengidskog uporišta Mosula.[10]
Pod Salahudinovim ličnim vodstvom, Ejubidska vojska je porazila krstaše u odlučujućoj bici kod Hitina 1187. godine, zauzimajući Palestinu od krstaša koji su je 88 godina ranije osvojili. Iako je križarska kraljevina Jerusalem i dalje postojala, poraz kod Hitina je označio prekretnicu u sukobu sa muslimanskim silama u regionu. Umro je 1193. godine u Damasku, dajući veliki dio svog bogatstva svojim podanicima. Sahranjen je u mauzoleju pokraj Umejadske džamije. Salahudin je postao istaknuta ličnost u arapskoj, turskoj, kurdskoj, perzijskoj i islamskoj kulturi,[11] a često se opisuje kao najpoznatiji Kurd u historiji ovog naroda.[12][13][14][15]
Among the free-born amirs the Kurds would seem the most dependent on Saladin's success for the progress of their own fortunes. He too was a Kurd, after all ...