Republika Sjeverna Makedonija Република Северна Македонија (mk)
Republika e Maqedonisë së Veriut (alb) |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Himna: mk: "Denes nad Makedonija (bs: "Danas nad Makedonijom") |
||||||
Položaj Sjeverne Makedonije
|
||||||
Glavni grad | Skoplje 42°00′N 21°26′E / 42.000°N 21.433°E |
|||||
Najveći grad | Skoplje | |||||
Službeni jezik | makedonski albanski |
|||||
Etničke grupe | 64,2% Makedonci 25,2% Albanci 3,9% Turci 2,7% Romi 1,8% Srbi 0,8% Bošnjaci 0,5% Vlasi 0,9% drugi |
|||||
Državno uređenje | Parlamentarna republika | |||||
Gordana Siljanovska-Davkova | ||||||
• Premijer |
Hristijan Mickoski | |||||
Zakonodavstvo | ||||||
Nezavisnost | od SFR Jugoslavije | |||||
• Priznato |
8. septembar 1991. | |||||
Površina | ||||||
• Ukupno |
25.713 km2 (148.) | |||||
1,9 | ||||||
Stanovništvo | ||||||
• Ukupno (2017.) |
2.103.721 (142.) | |||||
• Gustoća |
80,1/km2 (116.) | |||||
BDP (PKM) | 2019. | |||||
• Ukupno |
33,822 milijarde US$ | |||||
$16.253 US$ | ||||||
Gini (2016.) | ▲33,6[1] | |||||
HDI (2017.) | ▲0,757[2] (visok) (80.) | |||||
Valuta | makedonski denar | |||||
Vremenska zona | srednjoevropsko vrijeme, UTC+1 i UTC+2 | |||||
Topografija | ||||||
Veliki Korab 2.764 m |
||||||
Pozivni broj | +389 | |||||
Internetska domena | .mk |
Sjeverna Makedonija (makedonski: Северна Македонија, albanski: Maqedonia e Veriut), službeno Republika Sjeverna Makedonija (makedonski: Република Северна Македонија, albanski: Republika e Maqedonisë së Veriut), jeste država smještena na Balkanskom poluostrvu. Ona je jedna od zemalja nasljednica bivše SFR Jugoslavije, od koje je proglasila nezavisnost u septembru 1991. godine pod imenom Republika Makedonija. Današnja Sjeverna Makedonija zauzima približno 38% površine regije Makedonije. Graniči sa Srbijom i Kosovom na sjeveru, Bugarskom na istoku, Grčkom na jugu i Albanijom na zapadu. Reljef joj je pretežno planinski. Iako je kontinentalna država, ima više od 50 jezera i 16 planina viših od 2000 m.
Sjeverna Makedonija je suverena,[3] nezavisna,[4] demokratska[1][3] i socijalna država.[5] Najveći i glavni grad je Skoplje, s približno 506.926 stanovnika (procjena 2004). Drugi veći gradovi su Bitolj, Kumanovo, Prilep, Tetovo, Veles, Štip, Ohrid, Gostivar, Strumica, Kičevo, Kavadarci i Kočani. Površina Sjeverne Makedonije iznosi 25.713 km2, gdje živi otprilike 2.114.550 stanovnika (procjena 2009), među kojima su najbrojniji Makedonci. Zvanični jezici su makedonski i albanski, a zvanična valuta je makedonski denar.
Zbog spora o imenu s Grčkom, u aprilu 1993. država je primljena u Ujedinjene nacije pod imenom Bivša Jugoslavenska Republika Makedonija[6] (skraćeno BJR Makedonija i BJRM). Sjevernu Makedoniju priznalo je pod njenim prvobitnim ustavnim imenom 140 država članica UN-a, među kojima su tri članice Vijeća sigurnosti (SAD, Rusija i Kina), članice Evropske unije: Poljska, Slovenija, Hrvatska i Bugarska, te zemlje iz regije: Bosna i Hercegovina, Srbija i Crna Gora. Članica je Vijeća Evrope. Od decembra 2005. kandidat je za priključenje Evropskoj uniji, a aplicirala je i za članstvo u NATO, što je Grčka, kao članica obje organizacije, blokirala zbog imena zemlje. Članica NATO-a postala je 27. marta 2020. Blokada pregovora Skoplja s EU-om i NATO-om trajala je do potpisivanja Prespanskog sporazuma, kojim je predloženo novo ime države – Republika Sjeverna Makedonija 17. juna 2018.
Budući da su parlamenti obje zemlje ratifikovali sporazum tokom januara i februara 2019, Sjeverna Makedonija potpisala je 6. februara Protokol za pristupanje NATO-u, što je bio prvi dokument u kojem se spominje novo ime zemlje. Protokol je ratifikovan u Parlamentu Grčke 8. februara 2019, čime su ispunjene sve obaveze iz Prespanskog sporazuma, a Skoplje je formiralo interresornu grupu zaduženu za promjenu tabli na državnim institucijama i graničnim prijelazima. Vlada je zatim obavijestila UN i sve njegove članice te druge međunarodne organizacije u kojima ima predstavnika da zemlja ima novo ime, pod kojim je u NATO-u već spomenuta i primljena.
<ref>
;
nije naveden tekst za reference s imenom ciafact
<ref>
;
nije naveden tekst za reference s imenom HDI
<ref>
;
nije naveden tekst za reference s imenom mfagovmk
<ref>
;
nije naveden tekst za reference s imenom eubiznis
<ref>
;
nije naveden tekst za reference s imenom ustav
<ref>
;
nije naveden tekst za reference s imenom unorg