Vikinzi

Vikinzi i njihova putovanja prikazani na farskim poštanskim markama

Riječ Viking danas označava stanovništvo koje je u srednjem vijeku živjelo u Skandinaviji, dakle, na prostorima današnje Švedske, Norveške i Danske.[1][2][3] Često se upotrebljava i naziv Normani ("ljudi sa Sjevera"), međutim on je ipak pogodniji za one Vikinge koji su zaposjeli današnju Normandiju, kao što je naziv Varjazi namijenjen onim u Rusiji i Bizantu.

U posljednje vrijeme čuju se mišljenja da bi se naziv Viking trebao koristiti samo za one stanovnike Skandinavije (Skandinavskog poluostrva i Danske) koji su u srednjem vijeku izvodili pljačkaške pohode širom tada poznatog svijeta. Međutim takva značenja "oni koji su pljačkali" i "oni koji nisu" su teško razdvojiva iz više razloga, jer svi koji su plovili nisu i pljačkali, nego su trgovali, ili naseljavali nenastanjena područja, do toga da je cjelokupna kultura i ratnika i neratnika nerazdvojiva, dobar primjer je umjetnost: rezbarije u drvetu se nalaze i na vikinškim lađama i na kršćanskim crkvama što su nicale krajem vikinškog perioda.

Porijeklo riječi nije u potpunosti razjašnjeno, te tako postoji nekoliko objašnjenja:

  • lat. vikus (selo), odnosno staroengleski wic (trgovačko središte, luka) pa bi riječ značila "oni koji posjećuju trgovačke luke"
  • engl. week (sedmica) jer su napadi trajali oko sedam dana
  • staronordijski vik (zaliv), dakle, "oni koji dolaze iz zaliva"
  • Viken − ime fjorda u blizini Osla (možda su odatle poticali učesnici prvih napada)

Period njihovih aktivnih pohoda širom Evrope naziva se vikinškim dobom i traje oko 250 godina. Prvi zabilježeni napad se dogodio godine 793. kada su napali samostan Lindisfarne na engleskoj obali, a posljednji 1066. kada Vilim I. Osvajač napada Englesku.

Vrijeme je to vrhunca i propasti Franačke države, a nakon propasti Zapadnog rimskog carstva "životari" još ono istočno, Bizant, sa središtem u tadašnjem Konstantinopolu (današnji Carigrad), a preko Gibraltara se na područje današnje Španije širi halifat.

  1. ^ Margaryan, Ashot; Lawson, Daniel J.; Sikora, Martin; Racimo, Fernando; Rasmussen, Simon; Moltke, Ida; Cassidy, Lara M.; Jørsboe, Emil; Ingason, Andrés (2020-09). "Population genomics of the Viking world". Nature (jezik: engleski). 585 (7825): 390–396. doi:10.1038/s41586-020-2688-8. ISSN 1476-4687. Provjerite vrijednost datuma u parametru: |date= (pomoć)
  2. ^ Mawer, A. (Allen) (1913). The vikings. The Library of Congress. Cambridge [Eng.] The University press.
  3. ^ Encyclopaedia Britannica (jezik: engleski). Encyclopaedia Britannica. 1973. ISBN 978-0-85229-173-3.

Developed by StudentB