Almaeneg

Mae angen dyfyniadau a/neu gyfeiriadau ychwanegol ar ran o'r erthygl hon. Helpwch wella'r erthygl gan ychwanegu ffynonellau dibynadwy. Caiff barn heb ffynonellau ei herio a'i dileu. (Gorffennaf 2013)

Almaeneg
Deutsch
Ynganiad IPA	ˈdɔʏtʃ
Siaredir yn	Yn bennaf yn Ewrop Almaeneg, fel iaith leiafrifol ac ymhlith y gwasgariad Almaeneg ledled y byd
Cyfanswm siaradwyr	90 miliwn (2010)[1] i 95 miliwn
Teulu ieithyddol	Indo-Ewropeaidd Germaneg Germaneg y Gorllewin Almaeneg Uchaf Almaeneg
System ysgrifennu	Lladin (Gwyddor Almaeneg)
Statws swyddogol
Iaith swyddogol yn	Yr Undeb Ewropeaidd (iaith swyddogol a lleiafrifol)  Yr Almaen  Awstria  Y Swistir  Liechtenstein  Yr Eidal (Talaith Bolzano)  Lwcsembwrg  Gwlad Belg
Iaith leiafrifol gydnabyddedig yn	Y Weriniaeth Tsiec[3]  Denmark[4]  Hwngari[5]  Casachstan[6]  Yr Eidal (Trentino) (siaredir gan ambell i gymuned ac fe'i hastudir ym mron bob ysgol, gan gynnwys ysgolion uwchradd)  Namibia (Iaith genedlaethol; iaith swyddogol 1984–90)[7][8]  Gwlad Pwyl (Iaith ategol mewn 28 bwrdeistref yn Opole Voivodeship ac un yn Silesian Voivodeship)[9]  Rwmania[10]  Rwsia[11]  Slofacia (Iaith fwrdeistrefol swyddogol yn Krahule)[12]  Dinas y Fatican (Iaith orchymyn a gweinyddol yng Ngwarchodlu'r Swisaidd)
Rheoleiddir gan	Nid oes rheoli swyddogol (Rheolir yr orgraff Almaeneg gan Gyngor yr Orgraff Almaeneg (Rat für deutsche Rechtschreibung)[2]).
Codau ieithoedd
ISO 639-1	de
ISO 639-2	ger (B)	deu (T)
ISO 639-3	variously: deu – New High German gmh – Middle High German goh – Old High German gct – Alemán Coloniero bar – Austro-Bavarian cim – Cimbrian geh – Hutterite German ksh – Kölsch nds – Low German sli – Lower Silesian ltz – Luxembourgish vmf – Main-Franconian mhn – Mócheno pfl – Palatinate German pdc – Pennsylvania German pdt – Plautdietsch swg – Swabian German gsw – Swiss German uln – Unserdeutsch sxu – Upper Saxon wae – Walser German wep – Westphalian
Wylfa Ieithoedd	52-AC (Almaeneg Orllewinol Gyfandirol) > 52-ACB (Deutsch & Dutch) > 52-ACB-d (Almaeneg Ganolog gan gynnwys 52-ACB–dl & -dm Almaeneg Safonol) + 52-ACB-e & -f (Yr Uchel Almaeneg & Almaeneg Swisaidd) + 52-ACB-g (Iddeweg) + 52-ACB-h (gwasgariad Almaeneg. Eraill: 52-ACB-hc Almaeneg Hutterite & 52-ACB-he Almaeneg Pennsylvania ayyb) + 52-ACB-i (Yeneg); tua 285 o wahanol fathau: 52-ACB-daa hyd at 52-ACB-i

Mae Almaeneg (Deutsch: ynganiad Almaeneg ) (Almaeneg Uchel ac Almaeneg Isel) yn perthyn i gangen Germanig gorllewinol yr ieithoedd Indo-Ewropeaidd. Mae'n perthyn i'r un teulu ieithyddol â Saesneg, Iseldireg a Norwyeg.

Mae Almaeneg Uchel yn un o ieithoedd pwysicaf y byd gyda llenyddiaeth helaeth yn perthyn iddi. Almaeneg sydd â'r nifer mwyaf o siaradwyr brodorol o holl ieithoedd Ewrop (tua 100 miliwn yn 2004 neu 13.3% o'r boblogaeth). Mae'n un o'r ieithoedd Germanaidd. Ceir elfen o gyd-ddeallusrwydd rhwng Almaeneg ac Iseldireg ond llai gyda'r ieithoedd Sgandinafaidd. Arddelir fersiwn ar yr iaith, Almaeneg Safonol (a adweinir yn aml fel Hochdeutsch neu fel "Standardhochdeutsch") fel iaith cyhoeddi a'r cyfryngau. Ceir fersiynau cenedlaethol o Almaeneg Safonol sy'n ystumo ychydig oddi ar eu gilydd - Almaeneg Safonol yr Almaen, Almaeneg Safonol Awstria, ac Almaeneg Safonol Swistir. Yn y Swistir geliwr Almaeneg Safonol yn Schriftdeutsch, sef "Almaeneg ysgrifenedig".

1. ↑ Mikael Parkvall, "Världens 100 största språk 2010" (The World's 100 Largest Languages in 2010), in Nationalencyklopedin
2. ↑  Rat für deutsche Rechtschreibung - Über den Rat. Rechtschreibrat.ids-mannheim.de.
3. ↑ EUROPA - Allgemeine & berufliche Bildung - Regional- und Minderheitensprachen der Europäischen Union - Euromosaik-Studie EUROPA - Education and Training - Europa - Regional and minority languages - Euromosaïc study
4. ↑ Support from the European Commission for measures to promote and safeguard regional or minority languages and cultures - The Euromosaic sutdy: German in Denmark (engl.). Letzter Zugriff am 13. November 2009
5. ↑ EC.europa.eu
6. ↑  KAZAKHSTAN: Special report on ethnic Germans. Irinnews.org.
7. ↑ (Almaeneg) Deutsch in Namibia (PDF). Supplement of the Allgemeine Zeitung (2007-08-18).
8. ↑ "CIA World Fact book Profile: Namibia" cia.gov'.' Cyrchwyd 2008-11-30.
9. ↑  Map on page of Polish Ministry of Interior and Administration (MSWiA).
10. ↑  SbZ - Deutsche Minderheit in Rumänien: "Zimmerpflanze oder Betreuungs-Objekt" - Informationen zu Siebenbürgen und Rumänien. Siebenbuerger.de.
11. ↑  Geschichte. Rusdeutsch.EU.
12. ↑ EUROPA - Allgemeine & berufliche Bildung - Regional- und Minderheitensprachen der Europäischen Union - Euromosaik-Studie