Arras

Arras

Math	cymuned, tref/dinas
Poblogaeth	42,600
Cylchfa amser	UTC+01:00, UTC+2
Gefeilldref/i	Chemnitz, Herten, Ipswich, Oudenaarde, Deva
Daearyddiaeth
Sir	Pas-de-Calais, arrondissement of Arras, Communauté urbaine d'Arras
Gwlad	Ffrainc
Arwynebedd	11.63 km²
Uwch y môr	72 metr, 52 metr, 99 metr
Yn ffinio gyda	Saint-Laurent-Blangy, Achicourt, Sainte-Catherine, Saint-Nicolas, Tilloy-lès-Mofflaines, Anzin-Saint-Aubin, Beaurains, Dainville, Duisans
Cyfesurynnau	50.2892°N 2.78°E
Cod post	62000
Swydd pennaeth   y Llywodraeth	Maer Arras
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Tref a chymuned yng ngogledd Ffrainc sy'n brifddinas weinyddol département Pas-de-Calais yw Arras (Iseldireg: Atrecht). Sonir am Aras yng ngwaith Guto'r Glyn^[1]. Er ei bod yn ganolfan hanesyddol hen ranbarth Artois, siaredir tafodiaith Picard yno. Yn wahanol i'r rheol gyffredin yn Ffrangeg, yngenir yr "s" derfynol.

Sefydlwyd Arras gan llwyth Celtaidd yr Atrebates ac yn nes ymlaen daeth yn dref garsiwn Rufeinig dan yr enw Atrebatum. Fe'i lleolir yn Artois, a fu yn dalaith o'r Iseldiroedd am gyfnod. Am ganrifoedd ymladdai Ffrainc a'r Iseldiroedd dros ei meddiant a newidiodd ddwylo sawl gwaith cyn dod yn rhan o Ffrainc ar ddiwedd yr 17g. Roedd Arras yn dwyn cysylltiad â masnach Fflandrys a daeth yn enwog erbyn diwedd yr Oesoedd Canol am ei brodwaith gwlân arbennig a allforid ledled Ewrop. Defnyddir y term arras o hyd am frodweithiau o safon uchel.

Arwyddwyd cytundeb Undeb Atrecht (Undeb Arras) yma yn Ionawr 1579. Yn y Rhyfel Byd Cyntaf, roedd Arras yn gorwedd yn agos i'r ffrynt ac ymladdwyd Brwydr Arras yno ac yn y cyffiniau. Dioddefodd ddifrod sylweddol mewn canlyniad. Yn yr Ail Ryfel Byd yn ystod Goresgyniad Ffrainc (Mai 1940), ymladdwyd frwydr fawr arall yno.

1. ↑ Gwefan gutorglyn.net Archifwyd 2017-10-01 yn y Peiriant Wayback; adalwyd 22 Mawrth 2018.