Back Autismus ALS توحد Arabic توحد ARY Autizm Azerbaijani اوتیسم AZB Autėzmos BAT-SMG Аўтызм Byelorussian Аўтызм BE-X-OLD Аутизъм Bulgarian আত্মসংবৃতি Bengali/Bangla

Awtistiaeth

Awtistiaeth
Enghraifft o'r canlynolanabledd, anhwylder datblygiadol hydreiddiol, dosbarth o glefyd Edit this on Wikidata
Mathsbectrwm awtistiaeth, clefyd, neurodiversity, anhwylder niwroddatblygol Edit this on Wikidata
Y gwrthwyneballism Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Anhwylder yw awtistiaeth, lle ceir anawsterau gyda rhyngweithio cymdeithasol a chyfathrebu, ymddygiad cyfyngedig ac ailadroddus a phatrymau ymddygiad annormal.[1] Mae'r symtomau cynharaf yn dod i'r amlwg cyn bod y plentyn yn dair oed, gan ddatblygu'n raddol.[2]

Canllaw gan Lywodraeth Cymru: Cod Ymarfer ar Gyflenwi Gwasanaethau Awtistiaeth

Mae awtistiaeth yn gysylltiedig â chyfuniad o ffactorau genetig ac amgylcheddol.[3] Ymhlith y ffactorau a alla gynyddu'r risg yn ystod beichiogrwydd mae heintiau penodol, fel rwbela (neu'r Frech Almaenig), tocsinau gan gynnwys asid falproig, alcohol, cocên, plaladdwyr, plwm, a llygredd aer, cyfyngiad twf y ffetws, a chlefydau hunanimiwn.[4]

Mae awtistiaeth yn effeithio ar brosesu gwybodaeth yn yr ymennydd a sut mae celloedd nerfol a'u synapsau yn cysylltu ac yn trefnu; ni ddeellir yn iawn sut mae hyn yn digwydd.[5]

Mae'r Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) yn cyfuno awtistiaeth gydag anhwylderau llai difrifol, megis Syndrom Asperger, o fewn diagnosis o'r sbectrwm ASD (autism spectrum disorder).[6]

Gall newid ymddygiad cynar neu therapi lleferydd helpu plant ag awtistiaeth i ennill sgiliau hunanofal, cymdeithasol a chyfathrebu. Er nad oes iachâd o'r clefyd ar hyn o bryd, maae na achosion o blant sydd wedi gwella. Ni all rhai oedolion awtistig fyw'n annibynnol. Mae diwylliant awtistig wedi datblygu, gyda rhai unigolion yn ceisio iachâd ac eraill yn credu y dylid derbyn awtistiaeth fel gwahaniaeth i gael ei dderbyn gan gydeithas yn hytrach na'i wella.[7][8]

  1. ↑ "Diagnosis of autism spectrum disorders in the first 3 years of life". Nat Clin Pract Neurol 4 (3): 138–147. 2008. doi:10.1038/ncpneuro0731. PMID 18253102.
  2. ↑ "Regression in autistic spectrum disorders". Neuropsychol Rev 18 (4): 305–319. 2008. doi:10.1007/s11065-008-9073-y. PMID 18956241. https://archive.org/details/sim_neuropsychology-review_2008-12_18_4/page/305.
  3. ↑ "Autism risk factors: genes, environment, and gene-environment interactions". Dialogues in Clinical Neuroscience 14 (3): 281–292. 2012. doi:10.31887/DCNS.2012.14.3/pchaste. PMC 3513682. PMID 23226953. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=3513682.
  4. ↑ "Prenatal factors associated with autism spectrum disorder (ASD)". Reproductive Toxicology 56: 155–169. 2015. doi:10.1016/j.reprotox.2015.05.007. PMID 26021712.
  5. ↑ "Autism". Lancet 374 (9701): 1627–1638. 2009. doi:10.1016/S0140-6736(09)61376-3. PMC 2863325. PMID 19819542. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2863325.
  6. ↑ "Identification and evaluation of children with autism spectrum disorders". Pediatrics 120 (5): 1183–1215. 2007. doi:10.1542/peds.2007-2361. PMID 17967920. http://pediatrics.aappublications.org/cgi/content/full/120/5/1183.
  7. ↑ "Fieldwork on another planet: social science perspectives on the autism spectrum". BioSocieties 3 (3): 325–341. 2008. doi:10.1017/S1745855208006236.
  8. ↑ Frith U (October 2014). "Autism – are we any closer to explaining the enigma?". The Psychologist. 27. British Psychological Society. tt. 744–745. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-05-10. Cyrchwyd 2021-01-14.

Developed by StudentB