Math | dinas, special administrative area of Thailand, is-adran weinyddol gwlad lefel gyntaf, dinas fawr, mega-ddinas, y ddinas fwyaf, national capital |
---|---|
Poblogaeth | 5,676,648 |
Sefydlwyd | |
Pennaeth llywodraeth | Chadchart Sittipunt |
Cylchfa amser | UTC+07:00 |
Gefeilldref/i | |
Daearyddiaeth | |
Gwlad | Gwlad Tai |
Arwynebedd | 1,568.737 km² |
Uwch y môr | 2 metr |
Gerllaw | Afon Chao Phraya |
Yn ffinio gyda | Nonthaburi, Samut Prakan, Pathum Thani, Nakhon Pathom, Samut Sakhon, Chachoengsao |
Cyfesurynnau | 13.75°N 100.52°E |
Cod post | 10### |
TH-10 | |
Gwleidyddiaeth | |
Corff deddfwriaethol | Bangkok Metropolitan Council |
Pennaeth y Llywodraeth | Chadchart Sittipunt |
Sefydlwydwyd gan | Buddha Yodfa Chulaloke |
Prifddinas Gwlad Tai a dinas fwyaf y wlad yw Bangkok ( Ynganiad Thai ), a elwir yn Krung Thep Mahanakhon yn yr iaith Thai (กรุงเทพฯ). Mae poblogaeth Bangkok oddeutu 5,676,648 (31 Rhagfyr 2018)[1]; yn 2007, hi oedd 22ain ddinas fwyaf yn y byd.
Sefydlwyd y ddinas ar lan ddwyreiniol Afon Chao Phraya, ger Gwlff Gwlad Tai. Arferai fod yn fan masnachu bychan ger aber yr afon yn ystod cyfnod y Deyrnas Ayutthaya. Daeth y ddinas yn flaenllaw yn Siam (yr hen enw am Wlad Tai) a chafodd statws prifddinas ym 1768 pan losgwyd Ayutthaya. Fodd bynnag, ni ddechreuodd y Deyrnas Rattanakosin presennol tan 1782 pan symudwyd y brifddinas i ochr arall yr afon gan Rama I ar ôl marwolaeth y Brenin Taksin. Bellach rhoddir yr enw ffurfiol "Phra Nakhon" ar y brifddinas Rattanakosin, gan gadw ffiniau hynafol yr ardal fetropolitanaidd ac mae'r enw "Bangkok" yn cynnwys yr ardaloedd ddinesig a adeiladwyd yn y 18g. Mae gan y ddinas weinyddiaeth gyhoeddus a llywodraethwr.
Dros y ddau gan mlynedd ddiwethaf, mae Bangkok wedi datblygu i fod yn ganolfan wleidyddol, cymdeithasol ac economaidd, nid yn unig i Wlad Tai ond hefyd i Indo-Tsieina a De-ddwryain Asia. Mae dylanwad y ddinas ar fyd y celfyddydau, gwleidyddiaeth, ffasiwn, addysg ac adloniant yn ogystal â bod yn ganolfan fusnes, ariannol a diwylliannol pwysig wedi gosod Bangkok ymysg dinasoedd mwyaf cosmopolitanaidd y byd.
Erbyn 2010, o ganlyniad i fudwyr answyddogol sy'n dod i'r ddinas o Ogledd-ddwyrain Gwlad Tai a gwledydd Asiaidd eraill, amcangyfrifir fod poblogaeth Bangkok Fwyaf yn agosach i 15 miliwn. Golyga hyn fod gan y wlad gymysgedd o genhedloedd yn trigo yno, yn hytrach na phoblogaeth homogenus Gwlad Tai, sydd wedi ychwanegu at naws gosmopolitanaidd y ddinas. Mae'r ddinas yn rhan o'r triongl hynod ddiwydiannol o ganol a dwyrain Gwlad Tai, sy'n ymestyn o Nakhon Ratchasima heibio i Bangkok i'r ardal ddiwydiannol ddwyreiniol.
Mae Talaith Bangkok yn ffinio â chwech talaith arall: Nonthaburi, Pathum Thani, Samut Prakan, Samut Sakhon a Nakhon Pathom, a chysylltir y pum talaith yna yn cytrefu Ardal Fetropolitanaidd Bangkok.