Back Чарльз III Abkhazian Charles III van die Verenigde Koninkryk Afrikaans Charles III. (Vereinigtes Königreich) ALS ሦስተኛው ቻርለስ Amharic Charles III AMI Carlos III d'o Reino Uniu AN Carl III Bretta Cyning ANG تشارلز الثالث Arabic ܬܫܐܪܠܣ ܬܠܝܬܝܐ ARC تشارلز التالت ARY
| Charles III | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Pennaeth y Gymanwlad | |||||
.jpg) Charles III yn 2023 | |||||
| Brenin y Deyrnas Unedig ac eraill teyrnasoedd y Gymanwlad | |||||
| 8 Medi 2022 – presennol | |||||
| Coronwyd | 6 Mai 2023 | ||||
| Rhagflaenydd | Elisabeth II | ||||
| Etifedd | William, Tywysog Cymru | ||||
| Ganwyd | Y Tywysog Charles o Caeredin 14 Tachwedd 1948 Palas Buckingham, Llundain, Lloegr | ||||
| Priod |
| ||||
| Plant | |||||
| |||||
| Teulu | Windsor | ||||
| Tad | Y Tywysog Philip, Dug Caeredin | ||||
| Mam | Elisabeth II | ||||
| Crefydd | Protestannaidd | ||||
Brenin y Deyrnas Unedig a 14 teyrnas arall y Gymanwlad yw Charles III (Charles Philip Arthur George; ganwyd 14 Tachwedd 1948).[1][2] Roedd wedi bod yn etifedd eglur am y mwyafrif helaeth o'i fywyd pan ddaeth yn frenin yn 73 oed yn 2022, wedi marwolaeth ei fam Elisabeth II.
Cafodd ei eni ym Mhalas Buckingham, gyda'r teitl Tywysog Charles o Gaeredin. Fe'i wnaed yn Dywysog Cymru yn 1958.
Gelwir ef yng Nghymru yn aml yn Carlo, ar ôl cân enwog Dafydd Iwan o'r un enw, a oedd yn boblogaidd iawn yng Nghymru adeg ei arwisgo yn 1969.
Daeth ei arwisgo yn fater gwleidyddol a dadleuol iawn. Roedd twf Plaid Cymru a Chymdeithas yr Iaith yn ofid i'r Blaid Lafur a gwelodd George Thomas, Ysgrifennydd Gwladol Cymru ar y pryd, gyfle i wrthweithio'r tyfiant hwn wrth drefnu arwisgo'r tywysog yng Nghaernarfon yn 1969. Roedd y genhedlaeth ifanc o genedlaetholwyr yn gweld hyn yn sarhad ar Gymru ac ar yr iaith.[3]
Bu George Thomas yn ddigon cyfrwys i gael y tywysog yn fyfyriwr yng ngholeg Aberystwyth am dri mis i ddysgu'r Gymraeg. Ond pan ymwelodd Charles ag Eisteddfod yr Urdd a gwneud ei araith yn Gymraeg protestiodd nifer o'r bobl ifanc a cherdded allan. Cynhaliwyd rali enfawr yn erbyn yr arwisgo yng Nghilmeri.
Cafodd Charles a'i ail wraig Camilla eu seremoni i goroni ar 6 Mai 2023 yn Llundain.
Yn 2024, ar ôl arhosiad byr yn yr ysbyty, cyhoeddwyd bod gan Charles ganser. Dwedodd y Palas ei fod "yn parhau'n hollol bositif ynghylch ei driniaeth ac yn edrych ymlaen at ddychwelyd i ddyletswyddau cyhoeddus llawn cyn gynted â phosib".[4]
- ↑ Y Brenin Charles III i annerch y DU am y tro cyntaf , BBC Cymru Fyw, 9 Medi 2022.
- ↑ 'Y Brenin Charles, nid Charles, yn swyddogol yn Gymraeg' , BBC Cymru Fyw, 2 Tachwedd 2022.
- ↑ Dafydd Iwan yn cwrdd â'r Tywysog Charles am y tro cyntaf , BBC Cymru Fyw, 6 Gorffennaf 2019. Cyrchwyd ar 9 Medi 2022.
- ↑ "Y Brenin Charles wedi cael diagnosis canser". BBC Cymru Fyw. Cyrchwyd 6 Chwefror 2024.